ಏಕ್ ಥಾ ಟೈಗರ್!

– ರೋಹಿತ್ ಚಕ್ರತೀರ್ಥ

“ಹ್ಞೂ ಅಂತಿಯೋ ಊಹ್ಞೂ ಅಂತಿಯೋ?”
“ಏನೇ ಹೇಳುವ ಮೊದಲು ನನಗೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಮಾಹಿತಿಯಾದರೂ ಇರಬೇಕು ತಾನೆ? ನನ್ನ ಕೆಲಸ ಏನು ಅಂತಾದ್ರೂ ಹೇಳಿ!”
“ನೀನು ಮೊನ್ನೆ ಕಾಲೇಜಲ್ಲಿ ಸ್ಟೇಜ್ ಮೇಲೆ ಏನು ಮಾಡಿದಿಯೋ ಅದೇ.”
“ಅಂದ್ರೆ??”
“ನಾಟಕ ಆಡೋದು”
“ನೀವೇನು ನಾಟಕ ಕಂಪೆನಿಯವರಾ? ನಾನಿಲ್ಲಿ ಬಿಕಾಂ ಮಾಡ್ತಿದೇನೆ. ಡಿಗ್ರಿ ಮುಗಿಸಿ ನಾಟಕ ಮಂಡಳಿ ಸೇರಿದೆ ಅಂತ ಹೇಳಿದರೆ ನನ್ನಪ್ಪ ಸಿಗಿದು ತೋರಣ ಕಟ್ತಾರೆ ಅಷ್ಟೆ.ಅಲ್ಲದೆ, ನಟನಾಗಿ ಹೆಸರು ಮಾಡೋ ಆಸೆ ಅಷ್ಟೇನೂ ಇಲ್ಲ ನನಗೆ”
“ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ನಾಟಕಕ್ಕೆ ಸೇರಿದರೆ ನಿನ್ನ ಕಟೌಟನ್ನು ಎಲ್ಲೂ ನಿಲ್ಲಿಸೋಲ್ಲ. ಇನ್ನು ನಿನ್ನ ಕೆಲಸದ ಬಗ್ಗೆ ಹೊರಗೆಲ್ಲೂ ಹೇಳುವ ಹಾಗೂ ಇಲ್ಲ. ನಿನ್ನ ಜೀವನಪೂರ್ತಿ ಅದೊಂದು ರಹಸ್ಯವಾಗಿರುತ್ತೆ. ಆದರೆ ನೀನು ಆ ಉದ್ಯೋಗ ಮಾಡೋದು ನಿನಗಾಗಿ ಅಥವಾ ಕುಟುಂಬಕ್ಕಾಗಿ ಅಲ್ಲ; ಬದಲು ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ. ಅದೊಂದು ಮಹೋನ್ನತ ಉದ್ಯೋಗ.”
“ಯಾ..ಯಾರು ನೀವು?”
“ರಾ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು. ದೇಶದ ಹಿತ ಕಾಯುವ ಬೇಹುಗಾರರು.”

ರವೀಂದ್ರ ಕೌಶಿಕ್ ಬೆಚ್ಚಿಬಿದ್ದ. ಹಣೆಯ ನೆರಿಗೆಯ ಮೇಲೆ ಬೆವರಿನ ತೋರಣ ಕಟ್ಟಿತು. ಇವರು ನನ್ನನ್ನು ಯಾಕೆ ಟಾರ್ಗೆಟ್ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ? ಎರಡು-ಮೂರು ಸಾವಿರ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿರುವ ಕಾಲೇಜಿನ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಾನೊಬ್ಬ ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿ ಗೋವಿಂದನಾಗಿರುವ ಸಾಮಾನ್ಯ ಯುವಕ. ಕಾಮರ್ಸ್ ಪದವಿ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ಆಗೀಗ ಕಾಲೇಜಿನ ಟ್ಯಾಲೆಂಟ್ ಶೋಗಳಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣಪುಟ್ಟ ಪ್ರಹಸನ ಮಾಡಿದ್ದುಂಟು. ಮೂರುದಿನದ ಹಿಂದೆ ಒಂದು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ, ಚೀನಾದ ಸೈನಿಕರಿಗೆ ಸಿಕ್ಕಿಯೂ ರಹಸ್ಯಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಕೊಡದ ಭಾರತೀಯ ಸೈನಿಕನ ಪಾತ್ರ ಮಾಡಿ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರಿಂದ ಚಪ್ಪಾಳೆ ಗಿಟ್ಟಿಸಿದ್ದೆ. ಅಷ್ಟೆ! ಅಷ್ಟು ಮಾಡಿದ್ದು ಬಿಟ್ಟರೆ ನನಗೆ ಈ ಸೇನೆ, ರಕ್ಷಣೆ, ಬೇಹುಗಾರಿಕೆ ಇವೆಲ್ಲ ಏನೇನೂ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ. ನನ್ನಲ್ಲಿ ಯಾವ ಮಹಾಗುಣ ನೋಡಿ ಈ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಬೆನ್ನು ಬಿದ್ದಿದ್ದಾರೆ? RK ಚಿಂತೆಗೆ ಬಿದ್ದ.

ಈ ಮಾತುಕತೆಗಳು ನಡೆದು ಆರು ತಿಂಗಳಾಗುವ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಅದೇ ಹುಡುಗ ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿದ್ದ. ರೀಸರ್ಚ್ ಆಂಡ್ ಅನಾಲಿಸಿಸ್ ವಿಂಗ್ ಎಂಬ, ದೇಶದ ಮಹೋನ್ನತ ಬೇಹುಸಂಸ್ಥೆಯ ತರಬೇತಿಯಲ್ಲಿ ರವೀಂದ್ರ ಕೌಶಿಕ್ ಪಾಲ್ಗೊಂಡಿದ್ದ. ಅವನನ್ನು ಒಲಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದರಲ್ಲಿ ರಾ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಕಾಲೇಜಿನ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಅವನು ತೋರಿಸಿದ ಪ್ರತಿಭಾಪ್ರದರ್ಶನಕ್ಕೆ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರ ನಡುವೆ ಕೂತಿದ್ದ ಒಬ್ಬ ಅಧಿಕಾರಿ ಫಿದಾ ಆಗಿದ್ದರು. ಈ ಹುಡುಗನಿಗೆ ನಟನೆ ಗೊತ್ತು, ದೇಶಭಕ್ತಿಯೂ ಧಾರಾಳವಾಗಿ ಇರುವ ಹಾಗಿದೆ, ಸ್ವಲ್ಪ ಸುಧಾರಣೆ ತಂದರೆ ನಮ್ಮ ಸಂಸ್ಥೆಗೊಂದು ಅಮೂಲ್ಯ ರತ್ನ ಸೇರಿದಂತಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅಂದೇ ಅದೇ ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಅವರು ನಿರ್ಧರಿಸಿಯಾಗಿತ್ತು. ಅದಾಗಿ ಮೂರುದಿನಗಳಲ್ಲಿ ರವೀಂದ್ರನನ್ನು ರಾ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಗುಟ್ಟಾಗಿ ಸಂಪರ್ಕಿಸಿದ್ದರು. ತಮ್ಮ ಭೇಟಿಯನ್ನು ಎಲ್ಲೂ ಚರ್ಚಿಸಬಾರದು ಎಂಬ ಪೀಠಿಕೆ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡೇ ಮಾತು ಶುರುಮಾಡಿದ ಅವರು ಅವನ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಬೇಹುಗಾರಿಕೆಯ ಕೆಲಸದ ಬಗ್ಗೆ ಅಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ಒಂದು ಮೊಟ್ಟೆ ಇಟ್ಟು ಹೋಗಿದ್ದರು. ರವೀಂದ್ರ ಹಗಲಿರುಳು ಯೋಚಿಸಿದ. ದೇಶಸೇವೆಯೇನೋ ಸರಿ. ಆದರೆ ನನ್ನ ಉದ್ಯೋಗದ ಬಗ್ಗೆ ಜೀವಮಾನದಲ್ಲೇ ಯಾವತ್ತೂ ಹೇಳಿಕೊಳ್ಳುವ ಹಾಗಿಲ್ಲವಲ್ಲ. ಸುಳ್ಳು ಹೇಳುತ್ತ ಜೀವನ ಸಾಗಿಸಬೇಕು. ಸುಳ್ಳುಗಳ ಮಂಟಪದಲ್ಲೇ ಮದುವೆಯಾಗಬೇಕು. ಗೆಳೆಯರು, ಸಂಬಂಧಿಕರು, ಮನೆಯವರು, ಹೆಂಡತಿಮಕ್ಕಳು – ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಪರಕೀಯನಾಗಿ ಅಜ್ಞಾತನಾಗಿ ಬದುಕು ಸಾಗಿಸಬೇಕು. ಸಾಧ್ಯವೇ? ಎಲ್ಲರೊಂದಿಗೆ ಬೆರೆತರೂ ಪರಕೀಯನಾಗುವ ಈ ಬಾಳು ಬೇಕೆ? ಸೈನಿಕ ಹೋರಾಡಿದರೆ ಇಡೀ ದೇಶವೇ ಅವನ ಗುಣಗಾನ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಸರಕಾರ ಪರಮವೀರ ಚಕ್ರ ಕೊಡುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಬೇಹುಗಾರನಿಗೆ ಅಂತಹ ಸೌಲಭ್ಯ ಇಲ್ಲ. ಪ್ರಶಸ್ತಿ-ಸನ್ಮಾನಗಳ ಕತೆ ಹಾಗಿರಲಿ, ಸಾಯುವವರೆಗೂ ಅವನು ನಿಜಕ್ಕೂ ಏನಾಗಿದ್ದ ಎನ್ನುವುದು ಹೊರಜಗತ್ತಿಗೆ ತಿಳಿಯುವುದಿಲ್ಲ! ಇದೆಲ್ಲ ಬೇಕಾ? ಇನ್ನಾರು ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳು ಮುಗಿದು ಪದವಿಪತ್ರ ಕೈಯಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ. ಎಲ್ಲಾದರೂ ಸರಿಯಾದ ನೌಕರಿ ಹುಡುಕಿಕೊಂಡರೆ ಲೈಫ್ ಸೆಟಲ್ಡ್! ಆಮೇಲೆ ಒಂದೈದು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಪತ್ನಿಸುತಾಲಯಗಳ ಗೂಡು ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡು ಬೆಚ್ಚಗಿದ್ದುಬಿಡಬಹುದು. ಏನು ಮಾಡಲಿ? ಸಲಹೆ ಕೊಡಿ ಅಂತ ಮೇಷ್ಟ್ರ ಬಳಿ ಚರ್ಚಿಸುವಂತಿಲ್ಲ, ಹಿರಿಯರನ್ನು ಕೇಳುವಂತಿಲ್ಲ! ಮಿದುಳಿನಲ್ಲಿ ಮೋಡ ಕೆನೆಗಟ್ಟಿತ್ತು. ತುಟಿಗಳಿಗೆ ಮೇಘಮಲ್ಹಾರ ಮರೆತುಹೋಗಿತ್ತು.

ಕೆಲವು ದಿನಗಳ ಬಳಿಕ ರಾ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಮತ್ತೆ ಸಂಪರ್ಕಿಸಿದರು. ರವೀಂದ್ರನನ್ನು ವಿಶ್ವಾಸಕ್ಕೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಬೇಹುಗಾರಿಕೆಯ ನಿಗೂಢಲೋಕದ ಪರಿಚಯ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟರು. ಆ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಎಷ್ಟು ಚಾಣಾಕ್ಷತೆ ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆಂಬ ವಿವರಗಳನ್ನು ಎಳೆಎಳೆಯಾಗಿ ಬಿಡಿಸಿಟ್ಟರು. “ಯೂ ಕ್ಯಾನ್ ಡೂ ಇಟ್” ಎಂದು ಹುರಿದುಂಬಿಸಿದರು. “ಯೂ ಮಸ್ಟ್ ಡೂ ಇಟ್” ಎಂದು ಬೆನ್ನುತಟ್ಟಿದರು. ರವೀಂದ್ರ ಕೊನೆಗೂ ತಾನು ಈ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಸೇರುವುದೆಂದು ನಿರ್ಧರಿಸಿಬಿಟ್ಟ. ತಕ್ಕ ಹುಡುಗಿ ಸಿಕ್ಕರೆ ಮದುವೆ ಮಾಡಿಬಿಡಬೇಕು ಎಂದು ಗಡಿಬಿಡಿಯಲ್ಲಿ ಓಡಾಡುವ ಅಪ್ಪಯ್ಯನೆದುರು ಮಗ ಬಂದು ತಾನು ಸನ್ಯಾಸಿಯಾಗುತ್ತೇನೆ ಎಂದರೆ ಎಂತಹ ಬಿರುಗಾಳಿ ಏಳುತ್ತದೋ ಅಂಥದೇ ಸುನಾಮಿಯೊಂದು ರವೀಂದ್ರನ ಮನೆಯಲ್ಲೂ ಎದ್ದಿತು. ಹೆತ್ತವರನ್ನು ಒಪ್ಪಿಸುವಷ್ಟರಲ್ಲಿ ಅವನಿಗೆ ಸಾಕುಸಾಕಾಯಿತು. ಸಹಜವೇ ತಾನೆ?

***

RKಗೆ ಎರಡುವರ್ಷ ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ಕಠಿಣ ತರಬೇತಿ. ಕಾಲೇಜು ಗೆಳೆಯರಿಗೆ ಇಷ್ಟು ದಿನ ತಮ್ಮ ಜೊತೆ ಓಡಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದ ಈ ಹುಡುಗ ಎಲ್ಲಿ ಹೋದ ಎನ್ನುವುದೇ ತಿಳಿಯಲಿಲ್ಲ.ಮನೆಗೆ ಹೋಗಿ ವಿಚಾರಿಸಿದವರಿಗೆ ಅದೇನೋ ಸುಳ್ಳು ಹೇಳಿ ಸಾಗಹಾಕಿದ್ದಾಯಿತು. ಅತ್ತ, ಹಗಲುರಾತ್ರಿ ಅವನ ತರಬೇತಿ ಜಾರಿಯಲ್ಲಿತ್ತು. ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಪಾಠಗಳು ಆದ ಮೇಲೆ ಒಂದು ದಿನ ಉನ್ನತಾಧಿಕಾರಿಯೊಬ್ಬರು ಬಂದು, “ತರಬೇತಿ ಮುಗಿದ ಮೇಲೆ ನೀನು ಹೋಗಬೇಕಾಗಿರುವುದು ಪಾಕಿಸ್ತಾನಕ್ಕೆ! ಮುಂದಿನ ಕನಿಷ್ಠ ಮೂವತ್ತು ವರ್ಷಗಳನ್ನು ಅಲ್ಲಿ ಕಳೆಯಲು ತಯಾರಾಗಿಬೇಕು” ಎಂದುಬಿಟ್ಟರು! ರಾಜಸ್ತಾನದ ಗಡಿಭಾಗವಾದ ಗಂಗಾನಗರದಿಂದ ಬಂದಿದ್ದ ರವೀಂದ್ರನಿಗೆ ಆ ಕಡೆಯ ಉರ್ದು ಭಾಷೆ ಅಲ್ಪಸ್ವಲ್ಪ ಬರುತ್ತಿತ್ತು ಅಷ್ಟೆ.ಈಗ ಅದನ್ನು ಮಾತೃಭಾಷೆಯಷ್ಟು ಸಹಜವಾಗಿ ಮಾತಾಡಲು ಬೇಕಾದ ಟ್ರೇನಿಂಗ್ ಶುರುವಾಯಿತು. ನಮಸ್ತೆ ಅನ್ನುತ್ತಿದ್ದವನು ಅಸ್ಸಲಾಮಲೈಕುಂ ಅನ್ನಬೇಕಾಯಿತು. ಮುಸ್ಲಿಮರಂತೆ ಅವನಿಗೆ ಮುಂಜಿ ಮಾಡಿಸಲಾಯಿತು. ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಮೂಲೆಮೂಲೆಗಳ ಭೌಗೋಳಿಕ ವಿವರಣೆ ಕೊಡಲಾಯಿತು. ಇಸ್ಲಾಂ ಪಾಠವೂ ನಡೆಯಿತು. ಒಟ್ಟಲ್ಲಿ ಅವನ ಮೈಯ ಕಣಕಣಕ್ಕೂ ಹೊಸ ಐಡೆಂಟಿಟಿ ಬರಬೇಕು. ಕನಸಲ್ಲಿ ಎಬ್ಬಿಸಿ ಕೇಳಿಸಿದರೂ ಅವನು ಅಪ್ಪಿತಪ್ಪಿಯೂ ತನ್ನ ಹಳೆಪ್ರವರ ಹೇಳುವ ಹಾಗಿರಬಾರದು. ಮರಳಲ್ಲಿ ತಲೆಮಟ್ಟ ಮುಳುಗಿಸಿದರೂ, ಕುದುರೆಯಿಂದ ಎಳಸಿದರೂ, ಕಲ್ಲುಕಟ್ಟಿ ನೀರಿಗೆ ಚೆಲ್ಲಿದರೂ ಅವನು ತನ್ನ ನಿಜಕತೆ ಹೇಳಬಾರದು. ಹೇಳಿದರೂ ಅದನ್ನು ನಂಬುವಂಥ ಸಾಕ್ಷಿಗಳು ಸಿಗಬಾರದು!

1975ರಲ್ಲಿ ಈ ಇಪ್ಪತ್ತೆರಡರ ಹುಡುಗ ಗಡಿ ನುಸುಳಿಕೊಂಡು ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಸೇರಿದ. ಅಂತೂ ಮೊದಲ ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ತೇರ್ಗಡೆಯಾದ!

“ಏನು ಹೆಸರು?”, ಕೇಳಿದರು ಸಂದರ್ಶಕರು.
“ನಬಿ ಅಹ್ಮದ್ ಶಕೀರ್” ಎಂದ ಅವನು.

ಅವರು ಅವನ ಶಾಲೆ ಸರ್ಟಿಫಿಕೇಟುಗಳನ್ನು ಮೇಲಿಂದ ಮೇಲೆ ನೋಡಿದರು. ಅಷ್ಟರಲ್ಲಿ ಹುಡುಗ ತನ್ನ ಕಥೆ ಹೇಳಿಕೊಂಡ. “ಚಿಕ್ಕವನಿರುವಾಗಲೇ ಅಪ್ಪ ತೀರಿಕೊಂಡ. ಆಮೇಲೆ ಓದಿಸಿದವಳು ಅಮ್ಮ. ಕೂಲಿನಾಲಿ ಮಾಡಿ ತುತ್ತು ಉಣಿಸಿದಳು. ಎರಡು ವರ್ಷದ ಹಿಂದೆ ಅವಳೂ ತೀರಿಕೊಂಡಳು. ಹೇಗೋ ಕಷ್ಟಪಟ್ಟು ಶಾಲೆ ಮುಗಿಸಿದ್ದೇನೆ. ಎಲ್‍ಎಲ್‍ಬಿ ಮಾಡುವ ಆಸೆ ಇದೆ. ಒಂದಷ್ಟು ದುಡ್ಡೂ ಹೊಂದಿಸಿದ್ದೇನೆ. ಸೀಟಿಲ್ಲ ಎನ್ನಬೇಡಿ ಸಾರ್. ದೇಶಸೇವೆ ಮಾಡಬೇಕು ಅಂತ ಆಸೆ ಇಟ್ಕೊಂಡಿದೇನೆ ಸಾರ್” ಎಂದ ನಬಿ. ಇಂತಹ ಗೋಳಿನ ಕತೆಗಳನ್ನು ಹಲವಾರು ಸಲ ಕೇಳಿದ್ದ ಸಂದರ್ಶಕ ಮತ್ತೇನೂ ವಿಚಾರಿಸುವ ಗೋಜಿಗೆ ಹೋಗದೆ “ಅಡ್ಮಿಟೆಡ್” ಎಂದು ಬರೆದುಬಿಟ್ಟರು. ಹುಡುಗ ಕಾನೂನು ಕಲಿಯಲು ಕಾಲೇಜು ಸೇರಿದ! ಅಲ್ಲಿ ಮೂರುವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಓದಿದ. ಗೆಳೆಯರನ್ನು ಸಂಪಾದಿಸಿಕೊಂಡ. ಕರಾಚಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ಪದವಿ ಮುಗಿಸಿದ ಮೇಲೆ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಸೇನೆಗೆ ಸೇರಿದ. ಪ್ರಚಂಡ ದೇಶಭಕ್ತನಾಗಿದ್ದ ನಬಿಯ ಮೇಲೆ ಮೇಲಧಿಕಾರಿಗಳ ಕೃಪಾದೃಷ್ಟಿ ಬಿತ್ತು. ಸೇನೆಯಲ್ಲಿ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಭಡ್ತಿ ಸಿಕ್ಕಿತು. ಸಹೋದ್ಯೋಗಿಗಳಿಗೆ ನಭಿ ಅಚ್ಚುಮೆಚ್ಚಿನವನಾದ. ಈ ಪ್ರೀತಿ-ವಿಶ್ವಾಸ-ನಂಬಿಕೆ ಮೇಜರ್ ಹುದ್ದೆಯವರೆಗೆ ಅವನನ್ನು ಎಳೆದುಕೊಂಡುಹೋಯಿತು. ಉನ್ನತಾಧಿಕಾರಿಗಳ ರಹಸ್ಯಸಭೆಗಳಿಗೆ ಮೇಜರ್ ನಬಿ ಸಾರ್‍ಗೆ ಎಂಟ್ರಿ ಸಿಕ್ಕಿತು.

ಅಷ್ಟರಲ್ಲಿ ನಬಿ, ಅಮಾನತ್ ಎಂಬ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಹೆಣ್ಣೊಬ್ಬಳನ್ನು ಮದುವೆಯೂ ಆದ. “ನೀನೇ ನನ್ನ ಆಸ್ತಿ ಕಣೆ. ದಿಕ್ಕಿಲ್ಲದ ನನಗೆ ಇನ್ನಾರು ದಿಕ್ಕು?” ಎಂದು ಫಿಲ್ಮಿ ಡೈಲಾಗ್ ಹೊಡೆದು ಅವಳಿಗೆ ಬೊಗಸೆಗಟ್ಟಲೆ ಪ್ರೀತಿ ಸುರಿದ. ಯಾವುದಕ್ಕೂ ಕೊರತೆ ಇಲ್ಲದಂತೆ ಅವಳನ್ನು ನೋಡಿಕೊಂಡ. ಎರಡುವರ್ಷಗಳು ಕಳೆವಷ್ಟರಲ್ಲಿ ಮಗಳೊಬ್ಬಳಿಗೆ ತಂದೆಯಾದ. ಪುಟ್ಟಮಗುವನ್ನು ಎದೆ ಮೇಲೆ ಮಲಗಿಸಿಕೊಂಡು ನಿದ್ದೆಹೋದ ದಿನ ಕನಸಿನಲ್ಲಿ ರವೀಂದ್ರನ ತಾಯಿ ಬರುವುದಿತ್ತು. ಏನ್ ಮಗೂ ಚೆನ್ನಾಗಿದೀಯ ಎಂದು ತಲೆಯ ಮೇಲೆ ಬೆರಳಾಡಿಸಿ ಕುಶಲ ಕೇಳುವುದಿತ್ತು. ನಮ್ಮನ್ನೆಲ್ಲ ಮರೆತೇಬಿಟ್ಯೇನೋ? ಎಂದು ಮರುಗುವ ಅಪ್ಪನ ಎರಡುಹನಿ ಕಣ್ಣೀರು ಎದೆಮೇಲೆ ಬಿದ್ದಂತಾಗಿ ಥಟ್ಟನೆ ಎಚ್ಚರಾಗುವುದಿತ್ತು. ಕಳೆದ ವಾರ ನನ್ನ ಮದುವೆ ಆಯ್ತು ಅಣ್ಣಾ, ನೀನು ಮಾತ್ರ ಬರಲೇಇಲ್ಲ ನೋಡು ಎಂದು ತಂಗಿ ಕೋಪದಿಂದ ಬಿರಬಿರನೆ ನಡೆದುಹೋದಂತೆ ಭಾಸವಾಗಿ ಕೂತಲ್ಲೇ ಕಲ್ಲಾಗಿಬಿಡುತ್ತಿದ್ದ. ಚಳಿಯಲ್ಲೂ ಬೆವರಿಳಿಯುವ ಅವನ ಮುಖವನ್ನು ಪತ್ನಿ ವಿಚಿತ್ರಸಂಶಯದಿಂದ ನೋಡಿದರೆ, ಏನಿಲ್ಲ ತೀರಿಕೊಂಡ ಅಮ್ಮನ ನೆನಪು ಬಂತು ಕಣೇ ಎಂದು ಅವಳ ಹಣೆಗೆ ಮುತ್ತಿಟ್ಟು ಸಮಾಧಾನಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ. ನೌಕರಿಯ ಮೇಲಿನ ನಿಷ್ಠೆಗಾಗಿ ಇರುವ ತಂದೆತಾಯಿಯರನ್ನು ಹೀಗೆ ಹಲವು ಬಾರಿ ಸಾಯಿಸಿ ತಬ್ಬಲಿಯಾಗಿರುವ ತನ್ನ ಅವಸ್ಥೆಗೆ ಒಳಗೊಳಗೇ ಇಳಿದುಹೋಗುತ್ತಿದ್ದ.

ಇತ್ತ ರಾ ಆಫೀಸಿಗೆ ಅದು ಹೇಗೋ ವಾರ-ಎರಡು ವಾರಕ್ಕೊಮ್ಮೆ ತಪ್ಪದೆ ಕಾಗದಗಳು ಬಂದು ತಲುಪುತ್ತಿದ್ದವು. ಸಂಶಯವೇ ಇಲ್ಲ, ಅದೇ ಹುಡುಗ ಗುಟ್ಟಾಗಿ ಕಳಿಸಿದ ಪತ್ರಗಳು ಅವೆಲ್ಲ. ಒಂದೇ ಕಡೆಯಿಂದ ಕಳಿಸಿದರೆ ಸಂಶಯ ಬರುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಬೇರೆಬೇರೆ ಊರುಗಳಿಂದ ಪತ್ರಗಳನ್ನು ಕಳಿಸುತ್ತಿದ್ದನಾತ. ಇಂಟರ್ನೆಟ್, ಸೆಟಲೈಟ್ ಮೊಬೈಲುಗಳಿಲ್ಲದ ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಸಂವಹನ ಎಷ್ಟು ಕಷ್ಟವಾಗಿತ್ತೆನ್ನುವುದನ್ನು ಊಹಿಸಬಹುದು. ಆದರೂ ವಾರಕ್ಕೊಮ್ಮೆ ಪತ್ರ ಕಳಿಸದೆ ಬಿಟ್ಟವನಲ್ಲ ಅವನು. ಹೆಚ್ಚಿನವುಗಳು ಯಾವುದೋ ನಿಗೂಢ ಲಿಪಿಯಲ್ಲಿರುತ್ತಿದ್ದವು. ಕೀಲಿ ತಿರುಗಿಸಿ ಭದ್ರಪಡಿಸಿದ ಬೀಗವನ್ನು ಮತ್ತೆ ಅದೇ ಕೀಲಿ ಹಾಕಿ ಉಲ್ಟಾ ತಿರುಗಿಸಿ ತೆಗೆಯಬೇಕಾದಂತೆ, ಕೆಲವು ಸಲ ಅವನು ಕೋಡ್ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಬರೆದ ಪತ್ರವನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಡಿಕೋಡ್ ಮಾಡಿ ಓದಬೇಕಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಹಾಗೆ ಬರುತ್ತಿದ್ದ ಒಂದೊಂದು ಪತ್ರದಲ್ಲೂ ಸ್ಫೋಟಕ ಮಾಹಿತಿಗಳು ಅಡಗಿರುತ್ತಿದ್ದವು. ಪಾಕಿಸ್ತಾನ, ಗಡಿಯ ಯಾವ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸೇನೆಯನ್ನು ಕಳಿಸಿ ಯುದ್ಧಕ್ಕೆ ಹಂಚಿಕೆ ಹಾಕುತ್ತಿದೆ ಎಂಬ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಹೇಗೋ ಸಂಪಾದಿಸಿ ಅವನು ಇವರಿಗೆ ಮುಟ್ಟಿಸುತ್ತಿದ್ದ. ಹಾಗಾಗಿ, ಅತ್ತ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಸೇನೆ ಬಂದು ಜಮೆಯಾಗುವ ಮೊದಲೆ ಇತ್ತಕಡೆಯ ಸೈನಿಕರು ಸರ್ವಸನ್ನದ್ಧರಾಗಿ ನಿಂತುಬಿಡುತ್ತಿದ್ದರು!

ಒಂದೆರಡು ಸಲ ರವೀಂದ್ರ ಗುಟ್ಟಾಗಿ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಬಂದುಹೋದ. ಹಾಗೆ ಬಂದವನನ್ನು ರೆಡ್‍ಕಾರ್ಪೆಟ್ ಹಾಕಿ ಸ್ವಾಗತಿಸುವ ಹಾಗಿರಲಿಲ್ಲವಲ್ಲ! ರಾ ಸಂಸ್ಥೆಗೆ ಕೂಡ ಹಿಂದಿನ ಬಾಗಿಲಲ್ಲಿ ಮುಸುಕುಧಾರಿಯಾಗಿ ಹೋಗಬೇಕಿತ್ತವನು! ಅವನಿಂದ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಒಳಗೆ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಯುದ್ಧತಂತ್ರಗಳ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ರಾ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಪಡೆದುಕೊಂಡರು. ಕೇಂದ್ರದ ಗೃಹಸಚಿವರಾಗಿದ್ದ ಎಸ್.ಬಿ.ಚವ್ಹಾಣ್ ಕೂಡ ಗುಟ್ಟಾಗಿ ರವೀಂದ್ರನನ್ನು ಭೇಟಿಯಾಗಿ ಬೆನ್ನು ತಟ್ಟಿದರು. ಶತ್ರುದೇಶದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವಾಗ ಏಕಾಂಗಿ ಎಂದು ಎಂದೂ ಎಣಿಸಬೇಡಪ್ಪ; ಇಡೀ ಭಾರತವೇ ನಿನ್ನ ಜೊತೆ ಇದೆ ಅಂತ ತಿಳಕೋ. ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡ್ತಿದೇನೆ ಎಂಬ ಹೆಮ್ಮೆ ಸದಾ ಹೃದಯದಲ್ಲಿರಲಿ ಎಂದು ಅಪ್ಪಿಕೊಂಡು ಹೇಳಿದರು. ಮತ್ತೆ ಗುಟ್ಟಾಗಿ ಅವನನ್ನು ದೇಶದ ಪ್ರಧಾನಿ ಇಂದಿರಾಗಾಂಧಿಯ ಬಳಿ ಕರೆದೊಯ್ದರು. ಆಕೆ ಇವನಿಗೆ “ಬ್ಲ್ಯಾಕ್ ಟೈಗರ್” ಎಂಬ ಬಿರುದನ್ನೂ ದಯಪಾಲಿಸಿದರು. ಮರುದಿನದ ಯಾವ ಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲೂ ಈ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯ ವಿಷಯ ಬರಲಿಲ್ಲ. ಗೂಢಚಾರನ ಬದುಕು ಅರಳುವುದೇ ಕತ್ತಲೆ ಲೋಕದಲ್ಲಿ ತಾನೆ?

***

ನದಿ ಎಂದ ಮೇಲೆ ತಿರುವುಗಳಿರಬೇಕು. ನಾಟಕ ಎಂದಮೇಲೆ ಅನಿರೀಕ್ಷಿತ ದೃಶ್ಯಬದಲಾವಣೆಗಳು ಇರಬೇಕು. ಇನ್ನೇನು ಹೀಗೆಯೇ ನಡೆದುಹೋಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಉಸಿರು ಬಿಗಿಹಿಡಿದು ಕೂತ ಪ್ರೇಕ್ಷಕನಿಗೆ ಮಂಕುಬೂದಿ ಎರಚಿ ಕತೆ ಬೇರೊಂದು ದಿಕ್ಕಿನತ್ತ ಹೊರಳಬೇಕು. ಮೊದಲ ಅಂಕದಲ್ಲಿ ರಾಜನಾಗಿ ಕಿರೀಟ ತೊಟ್ಟವನು,ಎರಡನೇ ಅಂಕದಲ್ಲಿ ಸಂತೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಂಡತಿಯನ್ನು ಮಾರಲು ನಿಂತಿದ್ದರೆ, ಪ್ರೇಕ್ಷಕನಿಗೆ ರೋಮಾಂಚನವಾಗುತ್ತದೆ. ಆಹಾ ಎಂದು ಚಪ್ಪರಿಸುತ್ತ ಕತೆಯನ್ನು ಸವಿಯುತ್ತಾನೆ. ರವೀಂದ್ರನ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಅಂಕದ ಪರದೆ ಅಷ್ಟುಬೇಗ ಬದಲಾಗಿಬಿಡುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವುದು ಎನ್ನುವುದು ಮಾತ್ರ ಸ್ವತಃ ಅವನಿಗೂ ಗೊತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ ಎಂದು ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಒಂದು ದಿನ ಸೇನೆಯ ಉನ್ನತ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಂದ ಅವನಿಗೆ ಬುಲಾವ್ ಬಂತು. ಕರೆದಿದ್ದವರು ಅವನನ್ನು ಕೊಠಡಿಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮೆದುರು ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡು ಕಣ್ಣಲ್ಲಿ ಕಣ್ಣಿಟ್ಟು ನೋಡಿದರು.

“ಮೇಜರ್ ನಬಿ ಅಹ್ಮದ್ ಶಕೀರ್!”
“ಯೆಸ್ ಸರ್. ಹೇಳಿ”
“ನೀವು ಒಬ್ಬ ನಿಷ್ಠಾವಂತ, ಪ್ರಾಮಾಣಿಕ ಸೇನಾಧಿಕಾರಿ. ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರಾಣವನ್ನೇ ಕೊಡಬಲ್ಲ ಮಹಾನ್‍ವ್ಯಕ್ತಿ. ಅಗತ್ಯಬಿದ್ದರೆ ಜೀವನದ ಎಲ್ಲ ಸುಖಕಷ್ಟಗಳನ್ನೂ ಬದಿಗಿಟ್ಟು ದೇಶಸೇವೆ ಮಾಡಬಲ್ಲ ಉತ್ಸಾಹ ತುಂಬಿತುಳುಕುತ್ತಿರುವವರು. ಆದರೆ,..”
“ಆದರೆ?”
“ಆದರೆ, ದೇಶ ನಿಮ್ಮನ್ನು ಚೆನ್ನಾಗಿ ನೋಡಿಕೊಂಡಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಅನುಮಾನ ನಮಗೆ”
“ಈ ಅನುಮಾನ ಯಾಕೆ ಸರ್? ದೇಶ ನನ್ನನ್ನು ತುಂಬಾ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಸಲಹುತ್ತಿದೆಯಲ್ಲ!”
“ಮತ್ತೇಕೆ ಅದು ನಿಮ್ಮನ್ನು ದೇಶಭ್ರಷ್ಟನಂತೆ ಹೊರಹಾಕಿ ಶತ್ರುದೇಶದಲ್ಲಿ ತಿರುಗುವಂತೆ ಮಾಡಿತು?”

ರವೀಂದ್ರನಿಗೆ ಥಟ್ಟನೆ ಅಪಾಯದ ಮೊದಲ ಸೂಚನೆ ಸಿಕ್ಕಿತು. ಗಂಟಲಿನ ಎಳಸುನಾಳಕ್ಕೆ ರಬ್ಬರ್‍ಬ್ಯಾಂಡಲ್ಲಿ ಗುರಿಯಿಟ್ಟು ಹೊಡೆದಂತೆ ಅನಿಸಿತು. ಆಘಾತವಾಗಿಲ್ಲ ಎನ್ನುವ ಪೋಸು ಕೊಟ್ಟರೂ ಮೈಮುಳ್ಳೆದ್ದುಬಿಟ್ಟಿತ್ತು. ಅವನ ಮೂಲಸ್ವರೂಪ ಏನು ಎನ್ನುವುದು ಅಲ್ಲಿ ಖಾಕಿ ತೊಟ್ಟ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ತಿಳಿದುಹೋಗಿತ್ತು. ಅದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾದದ್ದು ರಾ ಸಂಸ್ಥೆಯೇ ಮಾಡಿಕೊಂಡ ಒಂದು ಪುಟ್ಟ ಎಡವಟ್ಟು ಎಂದು ಹೇಳಬೇಕು. ಕರಿಹುಲಿಯ ಜೊತೆ ಇನ್ನೊಂದು ಹುಲಿ ಇದ್ದರೆ ಚೆನ್ನಾಗಿರುತ್ತದೆ; ಒಬ್ಬನಿಗಿಂತ ಇಬ್ಬರಿರುವುದು ಮೇಲು ಎಂದು ಬಗೆದ ರಾ, 1983ರಲ್ಲಿ ಇನ್ಯಾತ್ ಮಸಿಹ ಎಂಬ ಎರಡನೇ ಗೂಢಚಾರನನ್ನು ರವೀಂದ್ರನಂತೆಯೇ ತಯಾರು ಮಾಡಿ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಬೇಲಿ ಮುರಿದು ಒಳಕಳಿಸಿತ್ತು. ಆದರೆ, ಅವನ ದುರದೃಷ್ಟವೋ ಅಥವಾ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ರಕ್ಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಆಧುನಿಕತೆ ಬಂದಿತ್ತೋ – ಒಟ್ಟಲ್ಲಿ ಅವನು ಹಾಗೆ ಕಳ್ಳಬಾಗಿಲಿನಿಂದ ಒಳಸೇರುವಾಗಲೇ ಸಿಕ್ಕಿಬಿದ್ದ. ಮೊದಮೊದಲಿಗೆ ಮಗುಮ್ಮಾಗಿ ಕೂತರೂ ಕಾದ ಸರಳಲ್ಲಿ ಬೆನ್ನಿಗೆ ಬರೆ ಹಾಕತೊಡಗಿದ ಮೇಲೆ ಇನ್ಯಾತ್ ತನ್ನ ನಿಜರೂಪದ ಬಗ್ಗೆ ಬಾಯಿಬಿಟ್ಟ. ಮಾತ್ರವಲ್ಲ ತನ್ನನ್ನು ರವೀಂದ್ರನ ಜತೆ ಸೇರಿಕೊಳ್ಳಲು ಕಳಿಸಲಾಗಿತ್ತು ಎಂಬ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನೂ ಹೊರಹಾಕಿದ. ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ತನಿಖಾಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ಇಷ್ಟೇ ಸಾಕಾಯಿತು.

ಮೇಜರ್ ನಬಿಯನ್ನು ಹೀಗೆ ಅಪರಾಧಿ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಕೂರಿಸಿ ಎರಡುವರ್ಷ ಚಿತ್ರಹಿಂಸೆ ಕೊಟ್ಟರು. ಅವನನ್ನು ಮೊದಲಿಗೆ ಸಿಯಾಲ್‍ಕೋಟ್ ಜೈಲಿಗೆ ಸಾಗಿಸಲಾಯಿತು. ಇದು ನಮ್ಮ ತಿಹಾರ್‍ಗಿಂತಲೂ ಕೆಳಮಟ್ಟದ ಕಟ್ಟಾಕೊಳಕು ಸೆರೆಮನೆ. ಅತ್ತ ಅವನ ಮನೆ ಜಪ್ತಿ ಮಾಡಿದರು. ಹೆಂಡತಿಗೆ ನಿನ್ನ ಗಂಡ ದೇಶದ್ರೋಹಿ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಅವನು ಸಿಕ್ಕಿಬಿದ್ದ ಸುದ್ದಿ ರಾ ಇಲಾಖೆಗೂ ಬಂತು. ಗಂಗಾನಗರದ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ನೀರವಮೌನ ಹಬೆಯಾಡಿತು. “ಆ ಮಗನನ್ನು ನಾವು ಸತ್ತಿದ್ದಾನೆಂದೇ ತಿಳಿದಿದ್ದೇವೆ” ಎಂದಿತು ಉಸಿರುಗಟ್ಟಿದ ಹೆತ್ತಕರುಳು. 1985ರಲ್ಲಿ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟು, ರಾಜಕೀಯ ಕುತಂತ್ರ, ದೇಶದ ವಿರುದ್ಧ ಪಿತೂರಿ, ರಕ್ಷಣೆಯ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ರಾಜಿ ಎನ್ನುತ್ತ ಹತ್ತಿಪ್ಪತ್ತು ಆರೋಪಗಳ ಮೂಟೆಯನ್ನು ನಬಿಯ ಮೇಲೆ ಹಾಕಿ, ಅವನಿಗೆ ನೇಣು ಶಿಕ್ಷೆ ವಿಧಿಸಿತು. ಅದಾಗಿ ಆರೇಳು ತಿಂಗಳಾದ ಮೇಲೆ, ಈ ಶಿಕ್ಷೆಯ ಪ್ರಮಾಣ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿ ಜೀವಾವಧಿಗೆ ಬಂದು ನಿಂತಿತು.

ಅಲ್ಲಿಂದ ಮುಂದಿನದ್ದು ಗೋಳಿನ ಕತೆ. ರವೀಂದ್ರನನ್ನು ಹತ್ತುಹಲವು ಜೈಲುಗಳಲ್ಲಿ ಇಡಲಾಯಿತು. ಸಿಯಾಲ್‍ಕೋಟ್‍ನಿಂದ ಕೋಟ್ ಲಕ್ಪತ್‍ಗೆ ಕರೆದೊಯ್ಯಲಾಯಿತು. ಅಲ್ಲಿಂದ ಮಿಯಾನ್‍ವಾಲಿ ಜೈಲಿಗೆ ತಂದರು. ಸೇನೆಯಲ್ಲಿ ಮೇಜರ್ ಹುದ್ದೆಯಲ್ಲಿದ್ದುದರಿಂದ, ರಕ್ಷಣಾ ಇಲಾಖೆಯ ಹಲವು ರಹಸ್ಯಗಳು ಅವನ ಕೈ ಹಾದುಹೋಗಿದ್ದವು. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟನ್ನು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಕಳಿಸಿದ್ದೀ ಬೊಗಳು ಎಂದು ಪಾಕ್‍ಸೇನೆಯ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಕೈಗೆ ಬೆಲ್ಟು ಎತ್ತಿಕೊಂಡು ವಿಚಾರಿಸತೊಡಗಿದರು. ಅವನನ್ನು ಕತ್ತಲಕೋಣೆಯಲ್ಲಿ ಹಾಕಿ ಕೊಳೆಸಿದರು. ನಡುಗುವ ಚಳಿಯಲ್ಲಿ ನೆಲದ ಮೇಲೆ ಮಲಗಿಸಿದರು. ಊಟ ಕೊಡದೆ ಉಪವಾಸ ಕೆಡವಿದರು. ಬಾಯಿ ಬಿಡಿಸಲು ಏನೆಲ್ಲ ರಣಶಿಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಕೊಡಬಹುದೋ ಅವೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಕೊಟ್ಟರು.

***
ಅಂತಹ ಘನಘೋರ ಬದುಕಿನ ವಿವರಗಳನ್ನು ರವೀಂದ್ರ ಹೇಗೆಹೇಗೋ ಕಾಗದ ಸಂಪಾದಿಸಿ ಬರೆದು ಗುಟ್ಟಾಗಿ ಗಂಗಾನಗರದ ಮನೆಗೆ ಕಳಿಸುತ್ತಿದ್ದ. ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಒಂದೋ ಎರಡೋ ಅಂತಹ ಪತ್ರಗಳು ಮನೆಯವರಿಗೆ ಸಿಗುತ್ತಿದ್ದವು. ಅವುಗಳನ್ನು ಓದಿ ಎದೆ ಬಡಿದುಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕಿಂತ ಓದದಿರುವುದೇ ಮೇಲು ಎಂದು ಅವರು ಭಾವಿಸುವಂತಿತ್ತು. ಕಾಲಕ್ರಮೇಣ, ಜೈಲಿನ ಕೊಳಕು ಸೆಲ್ಲಿನಲ್ಲಿ ದಿನದೂಡುತ್ತ ರವೀಂದ್ರನಿಗೆ ಅಸ್ತಮಾ ಅಮರಿಕೊಂಡಿತು. ಅದಕ್ಕೆ ಬೇಕಾದ ಔಷಧವನ್ನೂ ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಕೊಡಲಿಲ್ಲ. ಅತ್ತೆಯ ಮೇಲಿನ ಕೋಪದಲ್ಲಿ ಕೊತ್ತಿಗೆ ಹೊಡೆದಂತೆ, ಭಾರತದ ಮೇಲಿದ್ದ ರೋಷವೇಶಗಳನ್ನೆಲ್ಲ ತನ್ನ ಕೈಗೆ ಸಿಕ್ಕಿದ ಈ ಬೇಹುಗಾರನ ಮೇಲೆ ಅದು ತೀರಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಕೊನೆಗೆ ಅವನನ್ನು ಮುಲ್ತಾನ್‍ನಲ್ಲಿರುವ ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಜೈಲಿಗೆ ಹಾಕಿದರು. ರವೀಂದ್ರನಿಗೆ, ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡು ಓಡುವ ಎಲ್ಲಾ ದಾರಿಗಳೂ ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಮುಚ್ಚಿಹೋದವು. ಅಲ್ಲದೆ ಓಡಿಹೋಗುವಷ್ಟು ಕಸುವೂ ಅವನ ದೇಹದಲ್ಲಿ ಉಳಿದಿರಲಿಲ್ಲ. ಅದೇ ಜೈಲಿನಲ್ಲಿ ಇನ್ಯಾತ್‍ನನ್ನೂ ಕೂಡಿಹಾಕಿದ್ದರು. ಸುಮಾರು ಹದಿನೆಂಟು ವರ್ಷ ಚಿತ್ರಹಿಂಸೆ ಅನುಭವಿಸಿ ಇನ್ಯಾತ್ ತೀರಿಕೊಂಡ. ಅದೇ ದಾರಿಯಲ್ಲಿದ್ದ ರವೀಂದ್ರ ಕೊನೆಕೊನೆಗೆ ಆದಷ್ಟು ಬೇಗ ಸಾವು ಬರಲಪ್ಪಾ ಎಂದು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುವಂತಾಗಿತ್ತು. ಅಲ್ಲಿರುವಾಗಲೇ ಒಂದು ಚಳಿಗಾಲದಲ್ಲಿ ಅವನಿಗೆ ಶ್ವಾಸಕೋಶದ ಕ್ಷಯ ಕೂಡ ಆವರಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಎಲ್ಲಾ ನರಕಯಾತನೆಗಳನ್ನು ಮೌನವಾಗಿ ಅನುಭವಿಸಿ ರವೀಂದ್ರ 2001ರ ನವಂಬರ್ 21ರಂದು ತನ್ನ 49ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಕಣ್ಣುಮುಚ್ಚಿದ.ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿ ಸತ್ತುಬಿದ್ದ ನಾಯಿಯನ್ನು ಎಳೆದುಹಾಕಿ ಹೂಳುವಂತೆ, ಪಾಕಿಗಳು ರವೀಂದ್ರನ ಶವಕ್ಕೆ ಕನಿಷ್ಠ ಸಂಸ್ಕಾರಗಳನ್ನೂ ಮಾಡದೆ, ಅದೇ ಜೈಲಿನ ಹಿಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಹೂತು ಕೈತೊಳೆದುಕೊಂಡರು.

***

ಸಾಯುವ ಮೂರು ದಿನಗಳ ಮೊದಲು ರವೀಂದ್ರ ತನಗೆ ಸಿಕ್ಕಿದ ಒಂದು ತಂಡು ಕಾಗದಲ್ಲಿ “ನಾನು ಅಮೆರಿಕದ ಪ್ರಜೆಯಾಗಿದ್ದರೆ, ಸೆರೆ ಸಿಕ್ಕ ಮೂರೇ ದಿನದಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗಿ ತಾಯ್ನಾಡಿಗೆ ಮರಳಬಹುದಾಗಿತ್ತು.” ಎಂದು ಬರೆದುಕೊಂಡಿದ್ದ. ರವೀಂದ್ರ ತನ್ನ 18 ವರ್ಷಗಳನ್ನು ಜೈಲಲ್ಲಿ ಕಳೆಯುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಒಟ್ಟು 26 ವರ್ಷಗಳನ್ನು ಶತ್ರುರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ ಕತ್ತಿಯಲಗಿನ ಮೇಲೆ ನಡೆಯುವಂತೆ ಕಳೆದ. ಅವನು ಜೈಲು ಪಾಲಾದ ಮೇಲೆ ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಸರಕಾರ ಒಮ್ಮೆಯಾದರೂ ಬಿಡುಗಡೆಗಾಗಿ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕ ಪ್ರಯತ್ನ ನಡೆಸಿತೆ? ಅನುಮಾನ. ರವೀಂದ್ರ ಜೈಲುಪಾಲಾದ ಮೇಲೆ ಗಂಗಾನಗರದ ಅವನ ಮನೆಯವರಿಗೆ ಐನೂರು ರುಪಾಯಿ ಮಾಸಾಶನ ಕಳಿಸಿದರೆ ಸಾಕು ಎಂದು ಅದು ಬಗೆದಹಾಗಿತ್ತು. ಅವನು ಸತ್ತ ಮೇಲೆ, ತಿಂಗಳಿಗೆ 2000 ರುಪಾಯಿಯನ್ನು ಕಳಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. 2006ರಲ್ಲಿ ಅವನ ತಾಯಿ ಅಮಲಾದೇವಿ ತೀರಿಕೊಂಡಮೇಲೆ, ಆ ಮಾಸಾಶನವೂ ನಿಂತಿತು. ಪದವಿ ಮುಗಿಸಿ ಯಾವುದಾದರೂ ಪುಟ್ಟ ಕೆಲಸ ಹಿಡಿದು ಸಂಸಾರ ಮಾಡಿ ಬದುಕು ಕಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳುವ ಆಸೆ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡಿದ್ದ ಹುಡುಗನಿಗೆ ಬದುಕೇ ನಾಟಕರಂಗವಾಗುತ್ತದೆ; ಶುಭಂ ಎಂದು ಮುಗಿಯಬೇಕಿದ್ದದ್ದು ದುಃಖಾಂತವಾಗುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವುದು ಮಾತ್ರ ಗೊತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಅದಕ್ಕೆ ಕ್ಲೈಮಾಕ್ಸ್ ಎನ್ನುವಂತೆ, ಅವನ ಕತೆಯಿಂದ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ಪಡೆದು ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಬಾಲಿವುಡ್ ಸಿನೆಮ ನಟನೆ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲದ ನಟನಿಗೂ 300 ಕೋಟಿ ರುಪಾಯಿ ತಂದುಕೊಟ್ಟಿತು ಎನ್ನುವುದು ಎಂತಹ ಕ್ರೂರವ್ಯಂಗ್ಯ!

‘ಓ ಮನಸೇ’ಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿತ