“ಧರ್ಮ”ದ ದಾರಿ ತಪ್ಪಿಸುತ್ತಿರುವ ಹಿರಿಯರು;ಇಲ್ಲದ ಹಿಂದೂ ರಿಲಿಜನ್ನಿನ ಭ್ರಮೆಯಲ್ಲಿ ಕಿರಿಯರು

 – ರಾಕೇಶ್ ಶೆಟ್ಟಿ

ಕಳೆದ ಜೂನ್ ೯ರಂದು ನಡೆದಿದ್ದ ಮೌಢ್ಯಮುಕ್ತ ಸಮಾಜ,ಕರ್ನಾಟಕ ಮೂಢನಂಬಿಕೆ ಪ್ರತಿಬಂಧಕ ಕಾಯ್ದೆ ಅನುಷ್ಠಾನ ಚರ್ಚಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಹಂಪಿ ಕನ್ನಡ ವಿವಿಯ ವಿಶ್ರಾಂತ ಕುಲಪತಿ ಡಾ.ಕಲ್ಬುರ್ಗಿಯವರು,“ದೇವರ ವಿಗ್ರಹಗಳ ಮೇಲೆ ಮೂತ್ರ ಮಾಡಿದರೂ ಏನೂ ಆಗದು” ಎಂದು ಹೇಳಿ ಸುದ್ದಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಈಗ ಮತ್ತೆ, ಗದುಗಿನಲ್ಲಿ ಆಯೋಜಿಸಲಾಗಿದ್ದ ’ಸಮಾಜಶಾಸ್ತ್ರ,ಕನ್ನಡಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರ ವಿಚಾರಗೋಷ್ಠಿ’ಯಲ್ಲಿ, “ಹಿಂದುಗಳಿಗೆ ಧರ್ಮಗ್ರಂಥವೇ ಇಲ್ಲ.ಭಗವದ್ಗೀತೆ ಹಿಂದುಗಳ ಧರ್ಮ ಗ್ರಂಥವಲ್ಲ,ಅದೊಂದು ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯ… ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರ ನಡೆಸಲು ತೀರ್ಮಾನಿಸಿರುವ ಜಾತಿಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಶ್ನಾವಳಿಯಲ್ಲಿ ಧರ್ಮ,ಜಾತಿ,ಉಪಜಾತಿಗೊಂದು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಕಾಲಂ ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ.ಜಾತಿ ಜನಗಣತಿಯಲ್ಲಿ ಧರ್ಮ ಯಾಕೆ ಬೇಕು.ಏಕೆಂದರೆ ಧರ್ಮ ಮತ್ತು ಜಾತಿ ಎರಡೂ ಒಂದೇ.ಜೈನ ಧರ್ಮವೂ ಹೌದು,ಜಾತಿಯೂ ಹೌದು.ಅದರಂತೆ ಮುಸ್ಲಿಂ,ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಮತ್ತು ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮವೂ ಹೌದು,ಜಾತಿಯೂ ಹೌದು.ಹೀಗಿದ್ದಾಗ ಇಂತಹ ಅನವಶ್ಯಕ ಕಾಲಂಗಳು ಏಕೆ ಬೇಕು?” ಎಂದು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದ್ದಾರೆಂದು ವರದಿಯಾಗಿತ್ತು.

ಡಾ.ಕಲ್ಬುರ್ಗಿಯವರ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿ,ಹಿರಿಯ ಸಂಶೋಧಕರಾದ ಡಾ.ಎಂ ಚಿದಾನಂದ ಮೂರ್ತಿಗಳು ವಿಜಯವಾಣಿಯ ಜನಮತ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಪತ್ರವೊಂದನ್ನು ಬರೆದು ’ಕಲ್ಬುರ್ಗಿಯವರು ಗದುಗಿನಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡುತ್ತ ’ಹಿಂದೂ ಎಂಬ ಧರ್ಮವೇ ಇಲ್ಲ’ ಎಂದು ವಿತಂಡವಾದ ಮಾಡಿರುವುದು ಪತ್ರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ವರದಿಯಾಗಿದೆ’ ಎನ್ನುತ್ತಾ ಮುಂದುವರೆದೂ ’ಧರ್ಮ ಎಂಬ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯಡಿಯಲ್ಲಿ ಹಿಂದೂ ಎಂದು ದಾಖಲಿಸಲು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿದೆ.’ಹಿಂದೂ ವಿವಾಹ ಕಾನೂನು’ ಎಂಬ ಕಾನೂನು ಕೂಡ ಇದೆ.ಕಲ್ಕತ್ತೆಯ ಮಠವೊಂದು ತಾನು ಹಿಂದು ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಬರುವುದಿಲ್ಲವೆಂದಾಗ,೧೯೯೫ರಲ್ಲಿ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಪೂರ್ಣಪೀಠವು ಅದು ’ಹಿಂದು ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಮಠ” ಎಂದು ತೀರ್ಪು ನೀಡಿದೆ.ಗಾಂಧೀಜಿ ತಮ್ಮನ್ನು ’ಸನಾತನಿ ಹಿಂದೂ’ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.ಸ್ವಾಮಿ ವಿವೇಕಾನಂದರು ಶಿಕಾಗೋದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮನ್ನು ’ಹಿಂದು’ ಎಂದು ಹೆಮ್ಮೆಯಿಂದ ಹೇಳಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ… ” ಇತ್ಯಾದಿ ಉದಾಹರಣೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿದ್ದಾರೆ.

’ಧರ್ಮ ಮತ್ತು ಜಾತಿ ಎರಡೂ ಒಂದೇ.ಹೀಗಿದ್ದಾಗ ಇಂತಹ ಅನವಶ್ಯಕ ಕಾಲಂಗಳು ಏಕೆ ಬೇಕು?’ ಎನ್ನುವ ಮಾನ್ಯ ಕಲ್ಬುರ್ಗಿಯವರ ಲಾಜಿಕ್ ಅನ್ನೇ ಮುಂದಿಟ್ಟುಕೊಂಡು “ಕಲ್ಬುರ್ಗಿ ಎನ್ನುವ ಊರು ಹಾಗೂ ವ್ಯಕ್ತಿ ಎರಡೂ ಒಂದೇ.ಹಾಗಾಗಿ ಅವಶ್ಯಕವಾದ ಊರು ಮಾತ್ರ ಇದ್ದರೆ ಸಾಕು,ಅದೇ ಹೆಸರಿನ ವ್ಯಕ್ತಿ ಬೇಡ’ ಎಂದರೆ ಹೇಗಾದೀತು? ಮಾನ್ಯ ಕಲ್ಬುರ್ಗಿಯವರ ವಾದದ ಧಾಟಿಯೂ ಅದೇ ರೀತಿಯಿದೆ.ಭಗವದ್ಗೀತೆ ಎಂಬುದು ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವಂತೆ.ಹಾಗಿದ್ದರೆ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯಗಳು ಭಗವದ್ಗೀತೆಯಂತೆ ಆಧ್ಯಾತ್ಮದ ಕುರಿತೇ ಮಾತನಾಡುತ್ತವೆಯೇ? ಆ ಬಗ್ಗೆ ಕಲ್ಬುರ್ಗಿಯವರಿಗೆ ಏನನ್ನಿಸುತ್ತದೆ? “ಹಿಂದೂ ಎಂಬ ಧರ್ಮವಿಲ್ಲ.ಧರ್ಮಗ್ರಂಥಗಳಿಲ್ಲ” ಎಂದೆಲ್ಲ ಹೇಳಿ ಸುಮ್ಮನಾಗುವ ಬದಲಿಗೆ “ಇರುವುದಾದರೂ ಏನು? ಅವುಗಳ ಸ್ವರೂಪವೇನು? ಧರ್ಮವೇಕೆ ಇಲ್ಲ.ಧರ್ಮ ಹಾಗೂ ಜಾತಿ ಎರಡೂ ಒಂದೇ ಬ್ರಹ್ಮಜ್ಞಾನದ ಗುಟ್ಟೇನು?” ಎಂಬುದೆಲ್ಲವನ್ನು ಮಾನ್ಯ ಕಲ್ಬುರ್ಗಿಯವರು ವಿವರಿಸಿ ತಮಗಿರುವ ಘನತೆಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲವೇಕೆ?

ಇನ್ನು ಕಲ್ಬುರ್ಗಿಯವರಿಗೆ ಚಿದಾನಂದ ಮೂರ್ತಿಗಳು ಉತ್ತರಿಸುವಾಗ ನೀಡಿರುವ ಉದಾಹರಣೆಗಳು ’ವೈಜ್ಞಾನಿಕವಾಗಿ” ಹಿಂದೂ ಎಂಬ ಧರ್ಮದ ಇರುವಿಕೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತದೆಯೇ? ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಹಾಗೆ ಹೇಳಿದೆ.ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಹೀಗೆ ಹೇಳಿದೆ ಎಂಬುದು ಕಾನೂನಿನ ಮಾನ್ಯತೆಯಾಗಬಲ್ಲದೇ ಹೊರತು ವೈಜ್ಞಾನಿಕವಾಗಿ ಸಾಬೀತು ಮಾಡಿದಂತಾಗಲಿಲ್ಲ ಅಲ್ಲವೇ? “ಇಲ್ಲ-ಇಲ್ಲ” ಎನ್ನುವ ಕಲ್ಬುರ್ಗಿಯವರಿಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸುವ ಚಿದಾನಂದ ಮೂರ್ತಿಗಳೂ “ಇದೆ.ಅವರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ,ಅಲ್ಲಿ-ಇಲ್ಲಿ ಹೇಳಿದೆ” ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಅಷ್ಟೇ.ಹಾಗಾಗಿ ಕಲ್ಬುರ್ಗಿಯವರು ನಮ್ಮಂತ ಜನಸಾಮಾನ್ಯರ ಮೇಲೆ ಹೇರಿದ ಗೊಂದಲವನ್ನು,ಹಿರಿಯರಾದ ಚಿದಾನಂದ ಮೂರ್ತಿಗಳ ಪ್ರತಿವಾದವೇನು ಪರಿಹರಿಸುವುದಿಲ್ಲ.

ಹಾಗಿದ್ದ ಮೇಲೆ ಕಲ್ಬುರ್ಗಿಯವರು ಹೇಳುವಂತೆ ಹಿಂದೂ ಎಂಬ ಧರ್ಮವೇ ಇಲ್ಲವೇ? ಹಾಗೇ ಪ್ರಶ್ನೆ ಕೇಳಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೊದಲಿಗೆ,ನಮ್ಮ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಪರಿಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ “ಧರ್ಮ” ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಹೇಗೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ? ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆ ಕೇಳಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು.ಧರ್ಮ ಎಂಬುದು ನಮ್ಮ ಪಾಲಿಗೆ “ಆದರ್ಶದ ನಡವಳಿಕೆ”.ಅಂದರೆ ಸತ್ಯ,ನ್ಯಾಯ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಬದುಕುವುದು ಇತ್ಯಾದಿಯಾಗಿ ವಿವರಿಸಬಹುದು.ಯಾರಾದರೂ ತಪ್ಪು ಮಾಡಲು ಹೊರಟಾಗ ’ಇದು ಧರ್ಮ ಅಲ್ಲವಪ್ಪ,ಹಾಗೇ ಮಾಡಬೇಡ’ ಎಂದೆಲ್ಲ ಹಿರಿಯರು ಹೇಳುವುದನ್ನು ನಾವು ಕೇಳಿಲ್ಲವೇ?

ಹೀಗೊಂದು ಉದಾಹರಣೆ :

ಶಾಲಾ ಪಠ್ಯವೊಂದರಲ್ಲಿ “ಭಾರತ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ದೇಶ.ಇಲ್ಲಿ ಹಿಂದೂ,ಜೈನ,ಬೌದ್ಧ,ಸಿಖ್,ಇಸ್ಲಾಂ,ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯಾನಿಟಿ,ಪಾರ್ಸಿ…ಹೀಗೆ ಬಹಳಷ್ಟು ಧರ್ಮಗಳಿವೆ” ಎಂಬ ಪಾಠವನ್ನು ಕೇಳಿದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯೊಬ್ಬ ಶಾಲೆ ಮುಗಿಸಿಕೊಂಡು ಹೊರಗೆ ಬಂದಾಗ,ಅವನಿಗೆ ಎದುರಾದ ಭಿಕ್ಷುಕನೊಬ್ಬ “ಧರ್ಮ ಮಾಡಪ್ಪ” ಅಂತಾನೇ. ಆಗ ಆ ಪಾಪದ ಹುಡುಗನಿಗೆ “ತರಗತಿಯಲ್ಲಿ ಮೇಷ್ಟ್ರು ಹೇಳಿದ ಅಷ್ಟೊಂದು ವೈವಿಧ್ಯಮಯ “ಧರ್ಮ”ಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವ ಧರ್ಮವನ್ನು ಈ ಭಿಕ್ಷುಕನಿಗೆ ಮಾಡಬೇಕು? ಅಷ್ಟಕ್ಕೂ ಧರ್ಮ ಮಾಡುವುದೆಂದರೇನು?” ಎಂಬಿತ್ಯಾದಿ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು ಕಾಡಿದರೆ,ನಮ್ಮ ಬುದ್ಧಿಜೀವಿಗಳ ಬಳಿ ಆ ಹುಡುಗನ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಉತ್ತರವಿದೆಯೇ?

ಆ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯಂತೆಯೇ ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಹಲವರ ಈ ಗೊಂದಲಕ್ಕೆ ಮೂಲ,ಇಂಗ್ಲೀಷಿನ “Religion” ಪದಕ್ಕೆ ಅನುವಾದವಾಗಿ “ಧರ್ಮ” ಎಂಬ ಪದವು ಬಳಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವುದು ಮತ್ತು ಬಳಸಲ್ಪುಡುತ್ತಿರುವುದು.ಧರ್ಮ ಎನ್ನುವುದು ನಮ್ಮ ಬುದ್ಧಿಜೀವಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ “Religion” ಆಗಿದ್ದರೆ,ಗಾಳಿಗೆ ಬೀಸುವುದು ಧರ್ಮ,ನೀರಿಗೆ ಹರಿಯುವುದು ಧರ್ಮ ಅಂತೆಲ್ಲ ಹೇಳುತ್ತಾರಲ್ಲ ಅದಕ್ಕೇನರ್ಥ? ಮಾತೃಧರ್ಮ,ಪಿತೃಧರ್ಮ,ರಾಜಧರ್ಮ ಇತ್ಯಾದಿ ಧರ್ಮಗಳಿವೆಯಲ್ಲ ಅದಕ್ಕೇನರ್ಥ? ಅವುಗಳೂ ಸಹ ಹಿಂದೂ,ಇಸ್ಲಾಂ,ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯಾನಿಟಿಗಳಂತೇಯೇ ಧರ್ಮಗಳೇ? ಅಲ್ಲವೆಂದಾದರೆ “ಧರ್ಮ” ಎನ್ನುವುದಕ್ಕೆ ನಮ್ಮ ಪಂಡಿತರು ಅನ್ವಯಿಸಿರುವ “Religion” ಎಂಬ ಪದಕ್ಕಿರುವ ಅರ್ಥವಿದ್ದಂತಿಲ್ಲ.ಅದೆಲ್ಲಾ ಹೋಗಲಿ ಅಸಲಿಗೆ ಭಾರತೀಯ ನೆಲದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿ ಬೆಳೆದಂತ ಯಾವುದಾದರೂ “Religion” ಇದೆಯೇ?

“ಭಾರತೀಯ ನೆಲದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿ ಬೆಳೆದ ಯಾವ ರಿಲಿಜನ್ನುಗಳೂ ಇಲ್ಲ.ಹಾಗಾಗಿ ರಿಲಿಜನ್ ಎಂಬುದರ ಭಾಷಾಂತರವಾಗಿ ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮ ಎಂಬ ಶಬ್ದವನ್ನು ಪ್ರಯೋಗಿಸಿದರೆ ಧರ್ಮ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಯಾವ ನೆಲೆಯಲ್ಲೂ ಅರ್ಥವಿರಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ; ಧರ್ಮ ಎಂಬ ನೆಲೆಯಲ್ಲೂ ಇರಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ,ರಿಲಿಜನ್ ಎಂಬ ನೆಲೆಯಲ್ಲೂ ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ.ಒಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಧರ್ಮದ ಅರ್ಥವು ರಿಲಿಜನ್ನಿನಿಂದಾಗಿ ದಿಕ್ಕುಗೆಟ್ಟಿರುವುದು ಸ್ಪಷ್ಟ” ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಪ್ರೊ.ರಾಜಾರಾಮ್ ಹೆಗಡೆ (ಬೌದ್ಧಿಕ ದಾಸ್ಯದಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ).

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ರಿಲಿಜನ್ನುಗಳು ಹುಟ್ಟಿಲ್ಲವೆಂದರೆ,”ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮ”ವಿಲ್ಲ ಎಂದಂತಾಗುವುದಿಲ್ಲ.ಮೊದಲಿಗೆ ವಿವರಿಸಿದಂತೆ “ಧರ್ಮ” ಎಂಬ ಪದ ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗುವ ರೀತಿಯೇ ಬೇರೆ.ಹಾಗಾಗಿ ಸದ್ಯಕ್ಕೆ ಧರ್ಮವನ್ನು ಹಿಂದುವಿನಿಂದ ಬೇರ್ಪಡಿಸೋಣ.”ಹಿಂದೂ” ಎಂಬುದು ಉಪಖಂಡದ ಜನರನ್ನು ಜನಾಂಗೀಯವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲು ಬಳಸಲ್ಪಡುತಿದ್ದ ಪದ.ಯುರೋಪಿಯನ್ನರ ಪಾಲಿಗೆ ರಿಲಿಜನ್ ಎಂಬುದು ಜಗತ್ತಿನೆಲ್ಲೆಡೆಯೆಲ್ಲಾ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಸ್ವರೂಪದಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದೆ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆಯೊಂದಿತ್ತು.ಅವರು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಬಂದ ನಂತರ ಆ ನಂಬಿಕೆಯ ಮೇಲೆಯೇ ಇಲ್ಲೊಂದು ರಿಲಿಜನ್ ಹುಡುಕಿಕೊಂಡರು.ಸೆಮೆಟಿಕ್ ರಿಲಿಜನ್ ಗಳಾದ ’ಇಸ್ಲಾಂ,ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯಾನಿಟಿ’ ಗಳಂತೆಯೇ ಇಲ್ಲಿನ “ಹಿಂದೂ” ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲ್ಪಡುತಿದ್ದ ಜನರಿಗೂ ಒಂದು ರಿಲಿಜನ್ ಇರಬೇಕೆಂದು ಊಹಿಸಿ ಅದಕ್ಕೆ “ಹಿಂದೂ ರಿಲಿಜನ್” ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಿದರು.ಆ ನಂತರ ರಿಲಿಜನ್ನಿನ ಗ್ರಂಥವೊಂದು ಬೇಕಿತ್ತಲ್ಲ,ಅವರಿಗೆ ಭಗವದ್ಗೀತೆ ಸಿಕ್ಕಿತು.ಕಡೆಗೆ ಅವರಿಗೆ ವೇದಗಳು ಸಿಕ್ಕವು.ಹುಡುಕುತ್ತ ಹೋದಂತೆ ಇನ್ನೊಂದಿಷ್ಟು ಗ್ರಂಥಗಳೂ ಸಿಕ್ಕವೆನ್ನಿ.ಹಾಗೇ ಯುರೋಪಿಯನ್ನರ ಭ್ರಮೆಯಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟುಪಡೆದ ’ಹಿಂದೂ ರಿಲಿಜನ್’ ಎಂಬುದು ನಮ್ಮ ಪಂಡಿತರ ಕೈಯಲ್ಲಿ “ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮ”ವೆಂದು ಅನುವಾದವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಧರ್ಮ ಎಂಬ ಪದದ ಅರ್ಥವು ಕುಲಗೆಡುತ್ತಿದೆ.ಅದರ ಮುಂದುವರೆದ ಭಾಗವೇ ಒಬ್ಬರು ಇಲ್ಲಿ ಯಾವ ಧರ್ಮ ಇಲ್ಲವೆನ್ನುವುದು,ಇನ್ನೊಬ್ಬರು ಇಲ್ಲೊಂದು ಧರ್ಮವಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳುವುದು.

ಭಾರತದಲ್ಲಿ “ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮ” ವಿಲ್ಲವೆಂದ ಮೇಲೆ ಇರುವುದಾದರೂ ಏನು? “ಇಲ್ಲಿ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳಿವೆ…ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಹಿಂದೂಯಿಸಂ ಎಂದು ಏನನ್ನು ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯರು ಕಂಡರೋ,ನಾವು ಕೂಡ ಏನನ್ನು ಉದ್ದೇಶಿಸಿ ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತೆವೆಯೋ ಅದು ಅನೇಕ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳ ಸಾಗರ” (ಪ್ರೊ.ರಾಜಾರಾಮ್ ಹೆಗಡೆ – ಬೌದ್ಧಿಕ ದಾಸ್ಯದಲ್ಲಿ ಭಾರತ).

ನಮ್ಮಲ್ಲಿರುವುದು “ರಿಲಿಜನ್” ಅಲ್ಲ “ಸಂಪ್ರದಾಯ”ಗಳು.ರಿಲಿಜನ್ ಎಂಬುದು ರಿಲಿಜನ್ನಿನ ಗ್ರಂಥ,ಡಾಕ್ಟ್ರಿನ್,ಸತ್ಯದೇವ,ಏಕದೇವೋಪಾಸನೆಯ ಮೇಲೆ ನಿಂತಿದ್ದರೆ, ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು ಯಾವುದೇ ಗ್ರಂಥಗಳ ಮೇಲೆ ಆಧಾರಿತವಾಗದೇ,ನಮ್ಮ ಪೂರ್ವಜರು ಸಾವಿರಾರು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಆಚರಿಸಿಕೊಂಡು ಬಂದ ಆಚರಣೆಗಳ ಮೇಲೆ ಅಸ್ತಿತ್ವ ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ.ರಿಲಿಜನ್ ಎಂಬುದು ಧರ್ಮವಲ್ಲ ಎಂದ ತಕ್ಷಣ ಕೆಲವರು ಹಾಗಿದ್ದರೆ ಅದನ್ನು “ಮತ”ಗಳು ಎನ್ನಬಹುದು ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.ಆದರೆ “ಮತ”ವೂ ಸಹ “ರಿಲಿಜನ್” ಆಗುವುದಿಲ್ಲ.ಏಕೆಂದರೆ ಮತದ ಅನುಯಾಯಿಗಳಲ್ಲಿ ತಾರ್ಕಿಕ ಚರ್ಚೆಗೆ ಜಾಗವಿರುತ್ತದೆ (ಉದಾ: ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ ಮತ್ತು ಮಂಡನಾ ಮಿಶ್ರ).

ವೈಷ್ಣವ,ಶೈವ,ಜೈನ,ಬೌದ್ಧ,ದ್ವೈತ,ಅದ್ವೈತ ಮುಂತಾದ ಮತಗಳು,ವಿಭಿನ್ನ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳ ಆತ್ಮ/ ಪರಮಾತ್ಮ/ಶೂನ್ಯ ಮುಂತಾದ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ತತ್ವಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಆ ತತ್ವಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸುವ,ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮಾರ್ಗಗಳ ಕುರಿತು ಭಿನ್ನ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ.

ಹಾಗಾಗಿಯೇ ಒಂದು ಮತ,ಇನ್ನೊಂದು ಮತದ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ನಿಲುವಿನ ಬಗ್ಗೆ ನಿರಂತರ ಟೀಕೆ,ವಿಮರ್ಶೆಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಲೇ ಬಂದಿವೆ.

ಆದರೆ ಸೆಮೆಟಿಕ್ ರಿಲಿಜನ್ನುಗಳ ಗ್ರಹಿಕೆಯ ಚೌಕಟ್ಟಿನೊಳಗೆ ಈ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ತತ್ವಗಳು ಬರುವುದೇ ಇಲ್ಲ ಇನ್ನು ಚರ್ಚಿಸುವುದೆಲ್ಲಿಂದ ಬಂತು? ರಿಲಿಜನ್ ಗಳಿಗೆ ಬಹುಮುಖ್ಯವಾದ ’ಗಾಡ್,ಸೋಲ್,ಸಾಲ್ವೇಶನ್,ಥಿಯಾಲಜಿ’ ಇತ್ಯಾದಿಗಳು “ಮತ”ಗಳಿಗೆ ಚರ್ಚೆಯ ವಿಚಾರಗಳೇ ಅಲ್ಲ! ಮತಗಳು ಚರ್ಚಿಸುವ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ತತ್ವಗಳು ರಿಲಿಜನ್ನುಗಳ ಲೋಕದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲೇ ಇಲ್ಲ! ಹಾಗಾಗಿ “ಮತ”ಗಳೂ ಸಹ “ರಿಲಿಜನ್” ಗಳಾಗಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ.

ಹೀಗಿರುವಾಗ ನಾವು ಇನ್ನೆಷ್ಟು ದಿನ ಹೀಗೆ ತಪ್ಪು ತಪ್ಪಾಗಿ ನಮ್ಮಲ್ಲೂ ಒಂದು ರಿಲಿಜನ್ ಇದೇ ಎಂಬ ಭ್ರಮೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಬಿದ್ದು, ಅದಕ್ಕೆ “ಧರ್ಮ” ಅಥವಾ “ಮತ” ಎಂಬ ಪದವನ್ನೋ ಏಕೆ ಬಳಸಬೇಕು? ಮತ್ತು ಇಲ್ಲದಿರುವ “ರಿಲಿಜನ್” ಚೌಕಟ್ಟಿನೊಳಗೆ ನಮ್ಮ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳನ್ನು ನಾವೇಕೆ ಕಟ್ಟಿಹಾಕಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು?

“ಭಾರತದಲ್ಲಿ ರಿಲಿಜನ್ ಇಲ್ಲ ಹಾಗೂ ಧರ್ಮ ಎಂಬುದು ರಿಲಿಜನ್ ಅಲ್ಲ ಎಂಬುದನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಭಾರತೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೆ ನಿರ್ಣಾಯಕವಾದ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಿದೆ ಎಂಬುದು ನನ್ನ ವಾದವಾಗಿದೆ.ಅದನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳದಿದ್ದರೆ ನಮ್ಮ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳ ಕುರಿತು ನಮಗೆ ಸಿಗುವುದು ಈ ಮೇಲಿನಂತಹ ವಿಕೃತ ಚಿತ್ರಣಗಳು ಮಾತ್ರ.ಈ ಚಿತ್ರಣಗಳು ವಜ್ರ ಕವಚಗಳಂತೆ ಭಾರತೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಕುರಿತ ನಮ್ಮ ಅಜ್ಞಾನವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುತ್ತಿವೆ” ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಪ್ರೊ.ರಾಜಾರಾಮ್ ಹೆಗಡೆ – ’ಬೌದ್ದಿಕ ದಾಸ್ಯದಲ್ಲಿ ಭಾರತ’ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ.

“ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮವಿಲ್ಲ,ಧರ್ಮ ಗ್ರಂಥವಿಲ್ಲ.ಜಾತಿ-ಧರ್ಮ ಎಲ್ಲ ಒಂದೇ” ಎನ್ನುವ ಕಲ್ಬುರ್ಗಿಯವರು ಅಸಲಿಗೆ ಈ ನೆಲದಲ್ಲಿ ಇರುವುದಾದರೂ ಏನು ಎಂಬುದನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಗದ ಗೊಂದಲಕಾರಿ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿದ್ದಂತೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.ಒಂದು ವೇಳೆ ಕಲ್ಬುರ್ಗಿಯವರ ಮಾತುಗಳು “ಬೌದ್ಧಿಕ ವಾದ”ವಾಗಿದ್ದರೆ,ಅವರು ಈ ನೆಲದಲ್ಲಿ ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮವಿಲ್ಲ ಎಂದರೆ ಇರುವುದಾದರೂ ಏನು ಎಂಬುದನ್ನು ಹೇಳಬೇಕು.ಇಲ್ಲವೆಂದರೆ ಅವರದು ಹೀಗೆ ಸುಮ್ಮನೇ ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಗುಂಡು ಹಾರಿಸಿದಂತೆ ಸಭೆ-ಸಮಾರಂಭಗಳಲ್ಲಿ ವಿವಾದಾತ್ಮಕ ಹೇಳಿಕೆಗಳಷ್ಟೇ ಎನಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಅಂತ ಹೇಳಿಕೆಗಳಿಗೆ ಮಾನ್ಯ ಚಿದಾನಂದ ಮೂರ್ತಿಗಳು ಧಾವಂತಕ್ಕೆ ಬಿದ್ದು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ನೀಡಬೇಕಾದ ಅಗತ್ಯವೂ ಇರುವುದಿಲ್ಲ.ಕಲ್ಬುರ್ಗಿಯವರು ಇಲ್ಲಿ ಧರ್ಮವಿಲ್ಲ,ಧರ್ಮಗ್ರಂಥವಿಲ್ಲ ಎಂದ ತಕ್ಷಣ ನಮ್ಮ ಜನರೇನು ದೇವಸ್ಥಾನಗಳಿಗೆ ಹೋಗುವುದನ್ನು,ತಮ್ಮ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸುವುದಿಲ್ಲವಲ್ಲ.ಹಾಗಿದ್ದಾಗ ಚಿದಾನಂದ ಮೂರ್ತಿಗಳ ಆತಂಕಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಿಲ್ಲ.

ಒಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಹಿರಿಯರ ಕೈಗೆ ಸಿಕ್ಕು “ಧರ್ಮ” ಎಂಬ ಪದವು ದಾರಿತಪ್ಪಿದೆ.ಒಂದು ವೇಳೆ ಈ ಹಿರಿಯರಿಗೆ ತಾವು ಸರಿ ದಾರಿಯಲ್ಲಿದ್ದೇವೆ ಎನಿಸಿದರೆ,ಆ ದಾರಿಯ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ವಿವರಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆಯೇ ಹೊರತು ಮೈಕಿನ ಮುಂದೆ ನಿಂತು ವಿವಾದವೆಬ್ಬಿಸಿ ಕಿರಿಯರ ಹಾದಿಯನ್ನೂ ತಪ್ಪಿಸುವುದು ಶೋಭೆ ತರುವ ವಿಚಾರವಲ್ಲ.