ಶ್ರೇಣಿಕೃತ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಜಾತಿಗಳಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಸೀಮಿತವೇ?

– ಪ್ರಸನ್ನ ಬೆಂಗಳೂರು

ಕನ್ನಡಪ್ರಭದಲ್ಲಿ ರಾಕೇಶ್ ಶೆಟ್ಟಿಯವರ ಲೇಖನವನ್ನು ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳದ ಕೆಲವರು ಜಾಲತಾಣದಲ್ಲಿ ಆ ಲೇಖನದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗಿಳಿದು ವ್ಯಂಗ್ಯ ವಿಡಂಬನೆ ಮೂಲಕ ಆ ಲೇಖನದ ಬಿಸಿಯನ್ನು ತಗ್ಗಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಲು ನಿಂತರು. ಲೇಖನವನ್ನು ಬರೆಯಲು ಷಣ್ಮುಖ ಅರ್ಮುಗಂ ಅವರೂ ಕೂಡ ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ಒತ್ತಾಯಿಸಿದ್ದರೂ ಸಹ ಯಾವುದೇ ವಿಷಯ ನನ್ನೊಳಗೆ ಕುದ್ದು ಖೋವ ಆಗದೆ ಬರಹ ರೂಪಕ್ಕಿಳಿಯಲಾಗದು ಎಂಬ ಕನ್ನಡದ ಅತ್ಯುತ್ಕೃಷ್ಹ ಸಾಹಿತಿ ಭೈರಪ್ಪನವರ ಮಾತಿನಂತೆ ಆ ವಿಷಯ ನನ್ನೊಳಗೆ ಹರಳುಗಟ್ಟಲು ಬಿಟ್ಟಿದ್ದೆ. ಪುರೋಹಿತಶಾಹಿ ಎಂದರೇನು ಎನ್ನುವುದನ್ನು ನಾನಿಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಲು ಹೊರಟಿಲ್ಲ. ಅಂತಹ ಯಾವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯೂ ಇಲ್ಲವೆಂದು ಈಗಾಗಲೆ CSLC ತಂಡ ಧೃಢಪಡಿಸಿದೆ. ಆದರೆ, ಜಾತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಪದೇ ಪದೇ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು ಏಳುತ್ತಿರುತ್ತವೆ. ಜಾತಿ ಇಲ್ಲವೆ? ಪದ್ದತಿ ಇಲ್ಲವೆ? ವ್ಯವಸ್ಥೆ, ಶ್ರೇಣಿ ಇಲ್ಲವೆ? ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು ಏಳುವುದು ಸಾಮಾನ್ಯ.

ಈ ಸಂಶೋಧನಾ ತಂಡದ ಪ್ರಕಾರ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ಭಾರತೀಯ ಸಮಾಜವು ವ್ಯವಸ್ಥಿತವಾಗಿ ಯೂರೋಪಿಯನ್ನರು ಹೇಳುವಂತೆ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಯೂರೋಪಿಯನ್ನರು ಅವರ ಕನ್ನಡಕದಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಸಮಾಜವನ್ನು ನೋಡಿ ಅವರ ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಸಮೀಕರಿಸಿಕೊಂಡು ಅನರ್ಥೈಸಿ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಹೆಣೆದರು. ಆ ಕಥೆಗಳನ್ನೇ ‘ವಾಸ್ತವ ಸತ್ಯ’ ವೆಂದು ನಂಬಿಕೊಂಡ ನಮ್ಮ ಮೂರ್ಖಶಿಖಾಮಣಿಗಳು ಈಗ ಕೂಗಾಟ ಅರಚಾಟ, ಹಾರಾಟ ಓರಾಟಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿದ್ದಾರೆ. ಹೀಗೆ ಭಾರತದ ಕುರಿತ ಯುರೋಪಿಯನ್ನರ ಚಿತ್ರಣ ಮತ್ತು ಅವುಗಳನ್ನೇ ಸತ್ಯವೆಂದು ನಂಬಿ ಆ ನಕಲುಗಳನ್ನೇ ಪುನರುತ್ಪಾದಿಸುತ್ತಿರುವ ಚಿಂತನೆಗಳ ಮಿತಿಯನ್ನು, ವಿಫಲತೆಯನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುವ ಮೂಲಕ ವಾಸ್ತವವನ್ನು ವೈಜ್ಞಾನಿಕವಾಗಿ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಹೊಸ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಈ ಸಂಶೋಧನಾ ತಂಡ ಶೋಧಿಸುತ್ತಿದೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಬಹುತೇಕ ಯಶಸ್ಸನ್ನೂ ಕಂಡಿದೆ. ಆದರೆ ಇದನ್ನೆಲ್ಲಾ ಹೇಳ ಹೊರಟರೆ ಈ ಎಡಬಿಡಂಗಿಗಳಿಗೆ ತಮ್ಮ ಮೂಲಕ್ಕೆ ಪೆಟ್ಟು ಬಿದ್ದು ಹೊಟ್ಟೆಹೊರೆಯುವಿಕೆ ನಿಂತು ಹೋಗುತ್ತದೆಂಬ ಭಯದಿಂದ ಶತಾಯಗತಾಯ ಅದನ್ನು ವಿರೋಧಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅದರಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯೂ ಆಗಿ ರಾಜಕೀಯ ಒತ್ತಡ ತಂದು ಆ ಕೇಂದ್ರವನ್ನು ಮುಚ್ಚಿಸಿದ್ದೂ ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಖುಷಿ ಪಟ್ಟಿದ್ದೂ ಆಯ್ತು.

ಜಾತಿ, ಶ್ರೇಣಿಕರಣ, ಪುರೋಹಿತಶಾಹಿ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳಲ್ಲಿನ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸಲು ತಮ್ಮ ಸಂಶೋಧನಾ ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಂಥಿಕ ಶಬ್ಧಗಳು ಮತ್ತು ಪಠ್ಯ ಪುಸ್ತಕ ಮಾದರಿ ಶಬ್ಧಗಳ ಮೂಲಕ ವಿವರಿಸಲು ಸಂಶೋಧಕರು ತೊಡಗುವುದು ಸಾಮಾನ್ಯರಾದ ನಮಗೆ ಅರ್ಥವಾಗುವುದು ಕಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದೇನೋ ಸಂಶೋಧಕರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಸೀಮಿತ ಎಂದು ಸುಮ್ಮನಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯೂ ಇದೆ.

ಇವೆರಡೂ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಕಾಡದಂತೆ ಮಾಡಲು ಜಾತಿವ್ಯವಸ್ಥೆಯಿಂದ ಹೊರನಿಂತು ಅದರ ಸಮಸ್ಯೆಗಳೆಂದು ಗುರುತಿಸಲ್ಪಡುವ ಸಂಗತಿಗಳನ್ನು ನೋಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ, ಹಾಗೆ ನೋಡಿದಾಗ ಮಾತ್ರ ಅವರ ಸಂಶೋಧನೆಗಳಲ್ಲಿರುವ ಸತ್ಯ ಸಂಗತಿ ಕಾಣಿಸುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಅದನ್ನು ಮಾಡುವುದು ಹೇಗೆ? ಅದಕ್ಕೆ ಬೇರೆ ದೇಶಗಳ ಮತಗಳ ಉದಾಹರಣೆ ಕೊಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ತಕ್ಷಣ ಆ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಜಾತಿಗಳಿಲ್ಲ, ಶ್ರೇಣಿಕರಣವಿಲ್ಲ, ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆಯಿಲ್ಲ ಎಂದು ಕೂಗಾಡುವ ತಂಡ ಮೇಲೆ ಬೀಳುತ್ತದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ನಮ್ಮದೇ ಮದ್ಯೆ ಇರುವ ಶ್ರೇಣಿಕರಣ, ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆಯನ್ನು ಜಾತಿಗಳಿಗೆ ಅಂಟಿಕೊಳ್ಳದೆ ತೋರಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನಕ್ಕಾಗಿ ನಾನು ಈ ವಿಷಯ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ವಿಷಯಕ್ಕಿಂತ ಪೀಠಿಕೆ, ಮೂಗಿಗಿಂತ ಮೂಗುತಿಯೇ ಭಾರವಾಗಿದ್ದಕ್ಕೆ ಕ್ಷಮೆಯಿರಲಿ

ಈಗ ನಾನು ಹೇಳಲು ಹೊರಟಿರುವುದು ಸಂಸ್ಥೆಯೊಂದು ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿರುವ ಶ್ರೇಣಿಕೃತ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಬಗ್ಗೆ. ಇದು ನಮ್ಮ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಜಾತಿಗಳಿಂದ ಹೊರನಿಂತು ನೋಡುವಲ್ಲಿ ಸಹಾಯವಾಗಬಹುದು ಎಂದು ನನ್ನ ಅನಿಸಿಕೆ. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ ಅದನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದವರಿಗೆ ಅದು ಬಹು ಬೇಗ ಅರಿವಿಗೆ ಬರುತ್ತದೆ. ಶತವಾಧಾನಿ ಗಣೇಶ್ ಹೇಳುವಂತೆ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಮನಸ್ಸಿನ ಅಂತಃಚಕ್ಷುವಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಬದಲಾವಣೆಯ ಆರಂಭದಲ್ಲೇ ಗೊತ್ತಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಅಂತಹ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಇಲ್ಲದವರಿಗೆ ಒಮ್ಮೆಲೆ ಮೇಲೆ ಬಂದೆರಗಿದಂತಾಗಿ ಆಘಾತವಾಗುತ್ತದೆ. ನಾನು ಮೊದಲು ಸಂಸ್ಥೆಗೆ ಬಂದಾಗ ಇದು ಅರ್ಥವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ ಅದರಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲಕಳೆಯುತ್ತಾ ಹೋದಂತೆ ಅದರ ರಚನೆಗಳು ಅರ್ಥವಾಗುತ್ತಾ ಹೋದಂತೆ ಇದನ್ನು ನನ್ನದೇ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗೆ ಒಳಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಹೆಚ್ಚು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಗೋಚರಿಸುತ್ತಾ ಹೋಯ್ತು.

ಯಾವುದೇ ಒಂದು ಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಶ್ರೇಣೀಕರಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಇರುತ್ತವೆ, ನನ್ನದೇ ಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿನ ರಚನೆಯನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತುತ ಪಡಿಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ಮೂಲತಃ ಇಲ್ಲಿ ಎರಡು ವಿಂಗಡಣೆ (ಜಾತಿ)ಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಅವೆಂದರೆ ನೌಕರರು ಮತ್ತು ಅಧಿಕಾರಿಗಳು.

ಇವು ಹೊರ ಜಗತ್ತಿಗೆ ನೇರವಾಗಿ ಗೋಚರವಾಗುವ ಕಣ್ಣಿಗೆ ರಾಚುವಂತಹ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳು. ಇವುಗಳ ಪ್ರಭಾವ ಎಷ್ಟಿದೆಯೆಂದರೆ, ನೌಕರರಿಗೆ ಬೇರೆಯದೇ ಊಟದ ಮನೆಗಳು, ಒಳ ಹೋಗಲು ಬಾಗಿಲುಗಳು, ನಂಬಿದರೆ ನಂಬಿ ಬಿಟ್ಟರೆ ಬಿಡಿ ಬೇರೆಯದೇ ಕಕ್ಕಸ್ಸು ಮತ್ತು ಮೂತ್ರಾಲಯಗಳು. ಅಧಿಕಾರಿಗಳಾಗಲು ಅರ್ಹತೆ ಬಹುತೇಕ ಇಂಜಿನಿಯರುಗಳಿಗೆ ಅಂದರೆ ಬಿ ಇ ಪದವಿಧರರು ಮತ್ತು ಅದರ ಮೇಲ್ಪಟ್ಟವರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಸಾಧ್ಯ. ಆದಕ್ಕಿಂತ ಕೆಳಗಿನ ವಿದ್ಯಾರ್ಹತೆಗಳೆಲ್ಲ ನೌಕರರೆ!!!

ನೌಕರ ಮತ್ತು ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ಮದ್ಯೆ ಕೇವಲ ಸಂಬಳದಲ್ಲಿನ ಅಗಾಧ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಲ್ಲದೆ ಸೌಲಭ್ಯಗಳ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಹಂತದಲ್ಲೂ ತಾರತಮ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ಅಂದರೆ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ಸಿಗುವ ಎಷ್ಟೋ ಸೌಲಭ್ಯಗಳು ನೌಕರರಿಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ ಅವರ ಜೀವಮಾನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಅವರಿಗದು ಲಭ್ಯವಾಗುವುದೇ ಇಲ್ಲ. ಅದು ಆರೋಗ್ಯ ಸೌಲಭ್ಯಗಳಿರಬಹುದು, ಪ್ರಯಾಣದ ಭತ್ಯೆಗಳಿರಬಹುದು, ಕೆಲಸದ ನಿಮಿತ್ತ ಹೊರ ಜಾಗಗಳಿಗೆ ಹೋಗುವಾಗಿನ ರೈಲಿನ ದರ್ಜೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಣಿಸಲು ಅರ್ಹತೆಯಿರಬಹುದು (ನೌಕರನೊಬ್ಬನಿಗೆ ವಿಮಾನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಣಿಸುವ ಸೌಲಭ್ಯ ಜೀವಮಾನದಲ್ಲಿ ಬರುವುದೇ ಇಲ್ಲ ವಿದೇಶ ಪ್ರಯಾಣಗಳನ್ನು ಹೊರತು ಪಡಿಸಿ) ವಿದೇಶಗಳಿಗೆ ಹೋದಾಗ ಸಿಗುವ ಡಾಲರ್ ಕೂಡ ನೌಕರನಿಗೆ ಸಿಗುವ ಮತ್ತು ಅಧಿಕಾರಿಗೆ ಸಿಗುವುದರಲ್ಲಿ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಿರುತ್ತದೆ. ಹೊರ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿನ ವಸತಿಯಲ್ಲಿ ಹವಾ ನಿಯಂತ್ರಿತ ಕೋಣೆಗಳನ್ನು ಯಾವತ್ತೂ ನೌಕರ ಬಳಸುವಂತಿಲ್ಲ. ಅದೆಷ್ಟೇ ಉಷ್ಣ ಪ್ರದೇಶವಾದರೂ ಸೈ. ಇಂತಹ ಇನ್ನೂ ಅನೇಕ ತಾರತಮ್ಯಗಳಿವೆ ಬರೆಯುತ್ತಾ ಹೋದರೆ ೪ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಬಂಧಗಳಾಗಬಹುದು ಹಾಗಾಗಿ ಅವುಗಳನ್ನು ಇನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಎಳೆದಾಡಲು ಹೋಗುತ್ತಿಲ್ಲ.

ಮುಂದುವರೆದು ಇದು ಹೇಗೆ ಜಾತಿಯಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಇಲ್ಲಿ ನೌಕರರೆಂದಾಕ್ಷಣ ಅಲ್ಲಿ ವಿಂಗಡಣೆಗಳಿಲ್ಲ ಎಂದು ಕೊಳ್ಳುವುದು ಅಪ್ಪಟ ಸುಳ್ಳು. ಇಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ವಿದ್ಯಾರ್ಹತೆಯೆ ಮೇಲೆ ವಿಂಗಡಣೆಗಳು ಆರಂಭವಾಗುತ್ತವೆ. ೧೦ ನೇ ತರಗತಿಯವನಿಗೆ ಅತಿ ಕಡಿಮೆ ಸಂಬಳ ಮತ್ತು ಸೌಲಭ್ಯಗಳು. ಹಾಗೆ ಮುಂದುವರೆಯುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತದೆ ಒಂದೊಂದು ವಿದ್ಯಾರ್ಹತೆಯವರು ಇತರರನ್ನು ತಮಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಅರ್ಹತೆಯವನೆಂದು ವಿಂಗಡಿಸಿ ನೋಡುವುದು ಇಲ್ಲಿ ಒಂದು ಒಪ್ಪಿತ (ಆದರೆ ಎಲ್ಲಿಯೂ ದಾಖಲೆಯಾಗದ) ವ್ಯವಸ್ಥೆ. ಸಾಮಾನ್ಯ ಪದವಿ ( ಬಿ ಎ, ಬಿ ಕಾಂ, ಬಿ ಎಸ್ಸಿ) ಪಡೆದವರು ನಾಲ್ಕನೆ ಶ್ರೇಣಿಗೆ ಸೇರುತ್ತಾರೆ. ಇವರೆಂದೂ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಾಗಿ ಬಡ್ತಿ ಹೊಂದುವ ಅವಕಾಶವೇ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಡಿಪ್ಲೋಮ ಪದವಿಧರ ೭ ನೇ ಶ್ರೇಣಿಗೆ ಆಯ್ಕೆಯಾಗುತ್ತಾನೆ ಇವನಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಅಧಿಕಾರಿ ಜಾತಿಗೆ ಬಡ್ತಿ ಹೊಂದುವ ಅವಕಾಶವಿದೆ, ಅದರಲ್ಲೂ ತೊಡಕುಗಳಿವೆ, ಅಧಿಕಾರಿಯಾದರೂ ನೌಕರ ಮಟ್ಟದಿಂದ ಬಂದವರನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿಯೇ ನೋಡಲಾಗುತ್ತದೆಯೇ ವಿನಃ ಆತನೆಂದಿಗೂ ಮೂಲ ಅಧಿಕಾರಿಯಾದವನೊಂದಿಗೆ ಸೇರಲು ಅವಕಾಶವಿರುವುದಿಲ್ಲ.

ಇನ್ನೂ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಲ್ಲಿ ಈ ತಾರತಮ್ಯ ಇಲ್ಲ ಎಂದು ಕೊಂಡರೆ ಅದು ಕೂಡ ಸುಳ್ಳು. ಇಲ್ಲಿಯೂ ವಿದ್ಯಾರ್ಹತೆಯ ಮೇಲೆ ಅವನಿಗೆ ಹುದ್ದೆ ಸಿಗುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯ ಬಿ ಇ ಪದವಿಧರ ಇ-೨ ಶ್ರೇಣಿಯಲ್ಲಿ ಸೇರಿದರೆ ಎಂ ಟೆಕ್ ಪಧವಿಧರ ಇ-೩ ಅಥವ ನಾಲ್ಕು ಶ್ರೇಣಿಗೆ ಸೇರುತ್ತಾನೆ. ಇನ್ನೂ ಮುಂದುವರೆದು ವಿದ್ಯಾರ್ಹತೆ ಪ್ರಮಾಣ ಹೆಚ್ಚಾದಂತೆಲ್ಲಾ ಆತನ ಶ್ರೇಣಿ ಮೇಲಕ್ಕೆ ಹೋಗುತ್ತಿರುತ್ತದೆ. ಬಡ್ತಿಗಳಂತೂ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಬಳಗಳನ್ನು ಆಕಾಶಕ್ಕೆ ಕರೆದೊಯ್ಯುತ್ತಿರುತ್ತವೆ. ಆದರೆ ಇದೇ ಸೌಲಭ್ಯಗಳು ನೌಕರನಿಂದ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಬಡ್ತಿ ಪಡೆದವನಿಗೆ ಸಿಗುವುದಿಲ್ಲ. ಇದೆಲ್ಲವೂ ನಿಯಮಗಳ ಪ್ರಕಾರ ನಡೆಯುವುದಾದರೆ ಇವುಗಳ ಮಧ್ಯೆ ನಡತೆ ಬಂದಾಗ ಒಬ್ಬ ಶ್ರೇಣಿಯ ವ್ಯಕ್ತಿ ಮತ್ತೊಬ್ಬ ಶ್ರೇಣಿಯವನನ್ನು ಶ್ರೇಣಿಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ನೋಡುತ್ತಾನೆ ಭಾವಿಸುತ್ತಾನೆ ವ್ಯವಹರಿಸುತ್ತಾನೆ. ಇದು ನೌಕರರಲ್ಲೂ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಲ್ಲೂ ಮಾಮೂಲಿ. ಇವೆಲ್ಲವೂ ಒಂದು ಇಡೀ ಜಾತಿಯಂತೆ ತೋರುವ ಬಲೆಯೊಂದನ್ನು ಹೆಣೆದು ಪರಸ್ಪರ ಹಿಡಿದು ಕೊಂಡಿವೆ. ಆದರೆ ಇದು ಎಲ್ಲೂ ನಿಮಗೆ ಲಿಖಿತರೂಪದ ಹೊರಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಸಂವಿಧಾನ ಅಥವ ವೇದಗಳೆಂದು ಕರೆಸಲ್ಪಡುವ ನಮ್ಮದೇ ಆದ ನಿಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಹೇಳಲಾಗಿಲ್ಲ. ಆದರೂ ಆಚರಣೆಗೆ ಬಂದಿದೆ. ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ದೈಹಿಕ ಶ್ರಮ ವ್ಯಯಿಸುವ ವ್ಯಕ್ತಿ ಶೂದ್ರನಾದರೆ ಸಂಸ್ಥೆ ಮುನ್ನಡೆಸುವ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನಾಗಿ ನಿರ್ದೇಶಕರುಗಳಿರುತ್ತಾರೆ. ಕ್ಷತ್ರಿಯರಾಗಿ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿರುತ್ತಾರೆ. ವೈಶ್ಯರಾಗಿ ಹಣಕಾಸು ಮತ್ತು ಲೆಕ್ಕ ವಿಭಾಗವಿರುತ್ತದೆ.

ಹೀಗೆ ಒಂದು ಸಂಸ್ಥೆಯೊಳಗೆ ಜಾತಿಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಠಿಸಿದವರಾರು? ಇದು ಲಿಖಿತ ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿದೆಯೆ? ಖಂಡಿತ ಇಲ್ಲ. ಶೋಷಣೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆಯೆ? ಅಧಿಕಾರಿಯನ್ನು ಕೇಳಿ ನೋಡಿ ಇಲ್ಲ ಎನ್ನುತ್ತಾನೆ. ನೌಕರನನ್ನು ಕೇಳಿ ನೋಡಿ ಅವನ ಗೊಣಗಾಟ ನಿಲ್ಲುವುದೇ ಇಲ್ಲ. ಏಕೆಂದರೆ ಆತ ತನ್ನನ್ನು ಅಧಿಕಾರಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿಕೊಂಡು ತನ್ನದು ಕಠಿಣ ಪರಿಶ್ರಮದ ಕೆಲಸ ಎಂದು ಅಲವತ್ತು ಕೋಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ತನಗೆ ಸಿಗದ ಸೌಲಭ್ಯಗಳು ಅಧಿಕಾರಿಗೆ ಲಭ್ಯವಾಗುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ನೌಕರ ತನಗಾಗುವ ಶೋಷಣೆಯೆಂದು ಭಾವಿಸುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಬಿಂಬಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಈ ತಾರತಮ್ಯಗಳು ಸರ್ಕಾರ ರೂಪಿಸಿದ ನಿಯಮಗಳು. ಅಂದರೆ ವೇದಗಳಲ್ಲಿದೆಯೆ? ಇಲ್ಲ. ಆದರೆ ತಾರತಮ್ಯ ಇದೆ. ಹೇಗೆ? ಇಲ್ಲಿ ಶೋಷಣೆ ಇದೆಯೆ? ನೌಕರನನ್ನು ಕೇಳಿ ನೋಡಿ, ಖಂಡಿತ ಇದೆ. ಅಧಿಕಾರಿಯನ್ನು ಕೇಳಿ ನೋಡಿ, ಇಲ್ಲ ಎಂಬುದು ಆತನ ಉತ್ತರವಾಗಿರುತ್ತೆ.

ಇನ್ನು ಇಲ್ಲಿನ ಎಡಪಂಥೀಯತೆಯತ್ತ ಗಮನ ಹರಿಸೋಣ. ಇವರುಗಳು ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ನೌಕರ ವರ್ಗದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಮಿಕ ಸಂಘಗಳು ಹೊರ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿರುವ ಎಡಪಂಥೀಯರಂತೆ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಇಲ್ಲಿ ಗೊಂದಲ ಬೇಡ. ಹೊರ ಜಗತ್ತಿನ ಅಂದರೆ ಕಮ್ಯುನಿಸ್ಟ್ ಕಾರ್ಮಿಕ ಸಂಘಗಳೆಂದು ಹೇಳುತ್ತಿಲ್ಲ. ಬದಲಿಗೆ ಒಟ್ಟೂ ಕಾರ್ಮಿಕ ಸಂಘಗಳನ್ನು ಎಡಪಂಥಿಯತೆಗೆ ಹೋಲಿಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ಇಲ್ಲಿ ಬಲಪಂಥೀಯ ಧೋರಣೆಯ BMS ಇಂದ ಹಿಡಿದು ಸ್ವತಂತ್ರ ಕಾರ್ಮಿಕ ಸಂಘಗಳು ಮತ್ತು CITU ನಂತಹ ಅಪ್ಪಟ ಕಮ್ಯುನಿಸ್ಟ್ ಸಂಘಗಳೂ ಇವೆ. ಇವೆಲ್ಲವೂ ಆಡಳಿತ ಎಂಬ ಯಂತ್ರದ ಎದುರು ಎಡಪಂಥೀಯರ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ನೌಕರ ಸಂಘಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿಕೊಂಡು ಹಲವಾರು ಸಮಿತಿಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿಕೊಂಡು ಮೈಗಳ್ಳರುಗಳು ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಕುಳಿತು ಕೆಲಸ ಮಾಡದೆ ಹೋರಾಟ ಹಾರಾಟ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ನೌಕರರ ಕುಂದುಕೊರತೆಯನ್ನು ಬಂಡವಾಳ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಆಡಳಿತದವರನ್ನು ಹೆದರಿಸುತ್ತಾ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ನಾವೇ ಕೊಡಿಸಿದ್ದೇವೆಂದು ಕೊಚ್ಚಿ ಕೊಳ್ಳುತ್ತಾ ಅದರಿಂದ ಆದಾಯ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾ ಅಪ್ಪಟ ಎಡಪಂಥೀಯ ಪುಗಸಟ್ಟೆ ಕಾಸು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದರಲ್ಲಿ ನಿರತರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಏನಾದರೂ ಸಮಸ್ಯೆ ಬಂದರೆ ಅದನ್ನು ಶೋಷಣೆ ದಮನಕಾರಿ ನೀತಿ ಎಂದು ಆಡಳಿತ ವರ್ಗದೆದುರು ಪ್ರತಿಭಟನೆ ಧರಣಿಯ ನಾಟಕವಾಡುತ್ತಾ ನೌಕರನ ಮೂಗಿಗೆ ತುಪ್ಪ ಸವರುತ್ತಾ ತಾವು ಮಾತ್ರ ದುಂಡಗಾಗುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತಾರೆ. ಅದನ್ನು ನನ್ನ ಹಿರಿಯ ಸಹೋದ್ಯೋಗಿಯೊಬ್ಬರು ಒಂದು ಉದಾಹರಣೆಯ ಮೂಲಕ ವಿವರಿಸುತ್ತಿದ್ದರು.

ಇವರುಗಳು ಹೇಗೆಂದರೆ ಒಂದು ಹೆಣವನ್ನು ಸ್ಮಶಾನಕ್ಕೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗುತ್ತಾರೆ ಅಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ಸಂಸ್ಕಾರ ಮಾಡಲು ಬಿಡದೆ ಅದನ್ನು ಮುಂದಿಟ್ಟುಕೊಟ್ಟು ಧರಣಿ ಹೂಡುತ್ತಾರೆ. ಯಾವುದೇ ಕಾರಣಕ್ಕೂ ಹೆಣ ಮತ್ತೆ ಬದುಕುವುದಿಲ್ಲ ಹೆಣ ಮತ್ತೆ ಊರೊಳಗೆ ತರುವುದಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಸಂಸ್ಕಾರ ಮಾಡಲು ಬಿಡುವುದಿಲ್ಲ. ಇದು ಈ ಎಡಪಂಥೀಯರ ಧೋರಣೆ. ಇದನ್ನು ತಡವಾಗಿ ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಂಡ ಆಡಳಿತ ವರ್ಗ ಇಂತಹ ದುಂಡಗಾಗುತ್ತಿದವರನ್ನು (ಹಾಗೆ ಬೆಳೆಸಿದ್ದೂ ಆಡಳಿತ ವರ್ಗದ ಪಿತೂರಿಯೆ) ನಿಯಮಗಳಡಿ ತಂದು ಅವರಿಗೆ ಸಿಗುತ್ತಿದ್ದ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಕಡಿತಗೊಳಿಸಿ ಮಟ್ಟ ಹಾಕುವಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗುತ್ತಿದೆ.

ಇನ್ನು ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆ ಇದೆಯೆ? ಎಲ್ಲಿದೆ ಹೇಗಿದೆ? ಇದು ಹೊರಜಗತ್ತಿನ ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆಗೆ ಸಮವಾಗಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಅದರ ಪಳೆಯುಳಿಕೆ ಇದೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಅಧಿಕಾರಿ ಸಂಘಗಳಿಗೆ ನೌಕರರಿಗೆ ಪ್ರವೇಶವಿಲ್ಲ. ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ಸಭೆಗಳಿಗೆ ಭೋಜನಾಲಯಗಳಿಗೆ ಶೌಚಾಲಯಗಳಿಗೆ ನೌಕರರಿಗೆ ಪ್ರವೇಶವಿಲ್ಲ.

ಇದೆಲ್ಲದರಲ್ಲೂ ನೀವು ಜಾತಿ ಪದ್ದತಿ ಇದೆಯೆ ಎಂದು ಕೇಳಿದರೆ ಇಲ್ಲ ಮತ್ತು ಇದೆ ಎಂದು ಹೇಳಬಹುದು ಮತ್ತು ಇಲ್ಲ ಮತ್ತು ಇದೆಯೆನ್ನುವುದನ್ನು ಸ್ಟಿರಿಯೋ ಟೈಪ್ ವಾದಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಧಿಸಿ ತೋರಿಸಬಹುದು. ಆದರೆ ಸ್ಪಷ್ಠವಾಗಿ ಹೇಳಬೇಕೆಂದರೆ ಇಲ್ಲಿ ಜಾತಿ ಪದ್ದತಿ ಇಲ್ಲ ಆಚರಣೆಯೂ ಇಲ್ಲ.

ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಸಣ್ಣದೊಂದು ಉದಾಹರಣೆ ಕೊಟ್ಟು ಮುಗಿಸುತ್ತೇನೆ.

ನನ್ನ ಮನೆಯಲ್ಲೊಮ್ಮೆ ಚರಂಡಿ ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡಿತ್ತು. ಹೊಸ ಬಡಾವಣೆಯಾದ್ದರಿಂದ ಸ್ವಚ್ಚಗೊಳಿಸಲು ಯಾರೂ ಸಿಗುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಹಾಗಾಗಿ ನಮ್ಮ ಕಾರ್ಖಾನೆ & ವಸತಿಗಳ ಚರಂಡಿಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಇರುವ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಬರಲು ವಿನಂತಿಸಿಕೊಂಡೆ. ಭಾನುವಾರ ಬಂದವನಿಗೆ ತಿಂಡಿ ಕಾಫಿ ನಂತರ ಕೆಲಸ ಮುಗಿಸಿ ಹೊರಟಾಗ ಹಣ ಎಷ್ಟು ಕೊಡಬೇಕೆಂದು ಕೇಳಿದೆ ಆತ ಕಣ್ಣೀರು ಹಾಕಲು ಆರಂಭಿಸಿದ ಯಾಕಪ್ಪ ನನ್ನಿಂದೇನಾದರೂ ತಪ್ಪಾಯ್ತೆ ಎಂದೆ. ಇಲ್ಲ ಸಾರ್, ನಮ್ಮನ್ನು ಯಾರೂ ಮನೆಯ ಒಳಗೆ ಕರ್ದು ತಿಂಡಿ ಕಾಫಿ ಕೊಡಲ್ಲ ಸಾರ್. ನೀವು ಕೊಟ್ರಿ ಎಂದ. ಆಗ ನನಗರ್ಥವಾಯ್ತು ಈತ ಏಕೆ ಮನೆಯೊಳಗೆ ಬರಲ್ಲ ಎಂದು ಹಠ ಹಿಡಿದಿದ್ದ ಎಂದು. ಇರಲಿ ಬಿಡು. ಎಂದು ಅವನಿಗೆ ಹಣ ಕೊಟ್ಟೆ. ಸಾರ್, ನಮ್ ಮೇಸ್ತ್ರಿನೂ ನಮ್ ಜಾತಿಯವನೇ ಸಾರ್ ಆದರೆ ಅವನೇ ನಮ್ಮನ್ನು ಆಫೀಸೊಳ್ಗೆ ಬಿಟ್ಕಣಲ್ಲ ಸಾ ಎಂದು ಸೈಕಲ್ ಹತ್ತಿ ಹೊರಟು ಹೋದ.

ಇಂತಹ ಒಂದು ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಶ್ರೇಣಿಕರಣಗೊಳ್ಳುವುದು ಸಮಾಜ ಮುನ್ನಡೆಯಲು ಮಾತ್ರ, ಇದನ್ನು ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಒಂದು ಅವಿಭಕ್ತ ಕುಟುಂಬವನ್ನೂ ಉದಾಹರಣೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ವಿವರಿಸ ಬಹುದು. ಇನ್ನೂ ಅತ್ಯಂತ ಹತ್ತಿರದ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿ ಮನುಶ್ಯನ ದೇಹಕ್ಕೆ ಪುರುಷ ಸೂಕ್ತದಲ್ಲಿನ ಮಂತ್ರದಂತೆ ಹೋಲಿಸಬಹುದು. ಆದರೆ ಅದು ತಪ್ಪು ಗ್ರಹಿಕೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಅದನ್ನು ಹೇಳದಿರುವುದೇ ಸೂಕ್ತ